به گزارش سی و یک نما از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، فیلم مستند «زیبا، بافته اسرار» به بازخوانی متن قالی پازیریک؛ اثری به‌جامانده از سده پنجم قبل از میلاد می‌پردازد.
این مستند چهل دقیقه‌ای با حمایت رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه و با سرمایه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ساخته شده است.
پروسه تحقیقات «زیبا، بافته‌ی اسرار» از تابستان سال گذشته آغاز شد و فیلمبرداری پروژه نیز در موزه آرمیتاژ و طی سه نوبت در بهمن‌ماه 95 به انجام رسید.
در این فیلم مستند که به زبان روسی و زیرنویس فارسی ساخته می‌شود، علاوه بر ثبت تصاویری از ارمنستان و طبیعت اردبیل، با باستان‌شناسان و تاریخ‌شناسان موزه آرمیتاژ از جمله «فیلیکس بالانوف» باستان‌شناس و نویسنده کتاب معناشناسی ریتم و فضا در فرش پازیریک و «پاول پتروویچ آزبیلیف» تاریخدان و نویسنده کتاب قبر پنجم دره پازیریک گفتگوهایی صورت گرفته است.
«زیبا، بافته‌ی اسرار» در ساختار سه‌گانه به ھم پیوسته خود، تماشاگر را به سفری به فضیلت ژرف سرزمین ایران و فرزانگی مردمان آن رھنمون می‌کند. بخش اول ماجرای شگفت‌انگیز بزرگترین کشف تاریخ فرشبافی در جنوب سیبری و در گور یخ‌زده‌ی یکی از فرماندھان مومیامی شده سکاھا، تجزیه و تحلیل «پروفسور رودنکو» کاشف قالی پازیریک بر روی اصلوب بافت و سنجیدن آنھا با دیگر آثار بازیافته از آن دوران که مھمترین سند تاریخ فرشبافی از بافته‌ھای ایران ھخامنشی به شمار می‌آید را روایت می‌کند.
بخش دوم به بررسی و تحلیلی در ریتم طرح و فرم ترکیب‌بندی زینت‌بار فرش پازیریک می‌پردازد که آفرینشی است از آمیزش رنگ‌ھا با زیبایی افسونگر که گواه بر چیره‌دستی، بردباری و ھنرمندی خالق خویش دارد و تحلیلی بر اصلوب کمال‌یافته‌ی تکنیک بافت این یگانه فرش گره‌بافته دنیا که ھمچنان بعد از سه ھزار سال، در بھترین نمونه‌ھای عملی روزگار خویش شاھد آن ھستیم.
بخش سوم هم بازخوانی متن کھن‌ترین قالی دنیا به مثابه سند و کتیبه‌ای از سده پنجم قبل میلاد است؛ دورانی که در تاریخ تفکر بشری، عصر درخشش فلسفه و فرزانگی در تمدن انسانی به حساب می‌آید.
سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که چگونه فرشی با چنین اصلوب کمال‌یافته‌ای در بافت و طرح، فاقد نسبت ریتمیک است؟ آیا خالق اثر دچار اشتباه محاسباتی شده است؟ تحقیقات و پژوھش‌ھای دکتر بالانوف بر مبنای ریاضیات و معناشناسی دیداری بر روی فرش پازیریک اثبات‌کننده این حقیقت است که خالق اثر مرتکب ھیچ اشتباه محاسباتی نشده، بلکه این مهم نشان از حکمت و فرزانگی خالق اثر دارد. نتیجه حاصل می‌شود که فرش پازیریک فقط یک اثر ھنری فاخر نیست، بلکه مضاف بر آن متن و داستانی از دوران باستان است.
عوامل تولید مستند «زیبا، بافته‌ی اسرار» عبارتند از: محقق، تهیه‌کننده و کارگردان: امیر ولی‌نژاد، فیلمبردار: آنتون شیروکیخ، صدا: کنستانتین پیتوخوف، مدیر تولید: ناتالیا بیلووا، تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
