خانه گرگ (The Wolf House) – 2018 به کارگردانی کریستوبال لئون و خواکین کوسینا

خانه گرگ، یک انیمیشن ترسناک و اولین فیلم از کریستوبال لئون و خواکین کوسینا است، داستان دختر بچه‌ای به نام ماریا را روایت می‌کند که از یک کمون مذهبی سخت‌گیرانه فرار می‌کند که بر اساس زندگی واقعی مکانی به نام کولونیا دیگنیداد در شیلی است. این داستان در قالب یک داستان هشدار دهنده است که توسط رهبران کمون گفته می شود تا دیگر کودکان را از فرار کردن منصرف کنند. وقتی ماریا خانه ای در جنگل به همراه دو خوک در داخل آن پیدا می کند، خانه ای که دائماً تغییر می کند، خوک ها به انسان تبدیل می شوند و در نهایت به او می چرخند. "گرگ" که بیشتر جزئی از خانه است تا موجودی که در بیرون کمین کرده باشد، با صدای حیله گرش به دیوارها نفوذ می کند. اشیاء، دیوارها، حتی ماریا و خوک‌ها، دائماً در حال تخریب و بازسازی با رنگ‌ها، مواد و اشکال مختلف هستند و کل فیلم را بسیار رویایی و به بازنمایی بصری از آسیبی که ماریا تجربه می‌کند، می‌سازد.

دوربین در هر شات حرکت می کند و فیلم هرگز سیاه نمی شود، اثر یک شات پیوسته است. بیننده عملاً در داخل خانه با ماریا و با تمام وحشت هایی که در آن وجود دارد گیر کرده است.

زیر پوست (Under the Skin) – 2013 به کارگردانی جاناتان گلیزر

زیر پوست به کارگردانی جاناتان گلیزر، از نظر سبکی کاملاً در تضاد با «خانه گرگ» است، اما داستانی مشابه دارد. اسکارلت جوهانسون در این تریلر علمی تخیلی مینیمالیستی در حال رانندگی با یک ون مشکوک و سوار کردن مردها است. او آنها را اغوا و وسوسه می کند و به یک ساختمان فرسوده با یک اتاق سیاه و سفید برمی گرداند، جایی که آنها در یک فضای سیاه نامحدود فرو می روند و نیروی زندگی آنها (یا چیزی در همین مایه ها) از بین می رود. در فیلم زن کارش را با بی علاقگی انجام می دهد، اما پس از تعاملات خاص، شروع به زیر سوال بردن نقش و هویتش می کند. قبلاً گفته می شد که او موجودی غیرانسانی است که خود را به عنوان یک زن آشکار کرده است، هنگامی که وظایف معمولش را رها می کند و شروع به نگاه متفاوت به خودش می کند و سعی می کند کارهایی را انجام دهد که اطرافیانش انجام می دهند به طور فزاینده ای به مشکل برمی خورد.

اسکارلت جوهانسون به عنوان زن بیگانه غیرقابل تشخیص است و عملکردی چشمگیر و سرد از خود نشان می دهد. این فیلم همچنین دارای یک موسیقی متن تاثیرگذار است که توسط میکا لیوی ساخته شده است، که احساس "دیگری" را در فیلم افزایش می دهد. آنچه در مورد زیر پوست سورئال است، دیدگاه بیگانه از چیزهایی است که برای ما به عنوان انسان هایی که در جوامع توسعه یافته زندگی می کنیم عادی است، تاریکی هایی را آشکار می کند که ما معمولاً نمی بینیم. اقداماتی که برای ما غیرمعمول اند عادی معرفی می شوند و توضیح داده نمی شود، که چرا باید تجربه ای کاملا ناراحت کننده را تجربه کنیم.

امپراتوری درون (Inland Empire) – 2006 به کارگردانی دیوید لینچ

آخرین فیلم بلند دیوید لینچ امپراتوری درون یک تریلر ترسناک و تحریف شده با بازی لورا درن در قدرتمندترین و تکان دهنده ترین نقش خود است. در حالی که او در درجه اول نقش یک بازیگر را بازی می‌کند، نقش شخصیت‌ها مختلفی را نیز بازی می‌کند که سطوح مختلفی از سردرگمی، وحشت، غم و درد را تجربه می‌کنند. فیلم زمانی شروع می‌شود که همسایه‌ای جدید به دیدن بازیگر می‌رود و به او می‌گوید که فکر می‌کند در نقش جدیدی که بازیگر منتظر بازی در آن است، به همراه یک «قصه قدیمی» چه اتفاقی می‌افتد. هنگامی که او نقش را به دست می آورد، پیش‌بینی‌های همسایه شروع به اتفاق افتادن می‌کند و دنیای بازیگر شروع به شکسته شدن به واقعیت‌ها/رویاهای مختلف می‌کند. درها به مکان‌های غیرمنتظره ای منتهی می‌شوند، مردم در نقش‌های متفاوت ظاهر می‌شوند، خرگوش‌های انسان‌نما از یک کمدی تلویزیونی تقلید می‌کنند... فیلم به همان اندازه نزدیک به یک کابوس واقعی است که هر فیلم‌سازی می‌تواند آن را درک کند.

چیزی که واقعاً این فیلم سورئالیسم و ​​ترسناک را هدایت می کند، طراحی صدا و استفاده از یک دوربین فیلمبرداری دیجیتال دستی است که به لینچ اجازه می دهد تا به میزان قابل توجهی فیلم بیشتری بگیرد و محیطی صمیمی تر و سریع تر برای عکاسی ایجاد کند. همچنین دوربین دی وی "فیلم یافت شده" نگاهی ریگ دار را در خود نشان می دهد و حرکت مداوم باعث ناراحتی بیننده می شود. این فیلم با مدت زمان سه ساعت طراحی شده تا شما را دیوانه کند.

عاشق دیوانه (Demonlover) – 2002 به کارگردانی اولیویه آسایاس

در فیلم هیجان انگیز سایبری «عاشق دیوانه» ساخته اولیویه آسایاس در سال 2002، بدن و ذهن با اینترنت ترکیب شده اند. دو شرکت اینترنتی در حال رقابت برای برنده شدن در یک معامله توزیع برای یک استودیوی ژاپنی به نام هنتای هستند که به تازگی توسط شرکت Volf خریداری شده است. به زودی مشخص شد که دایان دومونکس، مدیر اجرایی Volf که برای مذاکره درباره معامله تعیین شده، به طور مخفیانه برای یکی از شرکت های اینترنتی کار می کند، در حالی که شریک تجاری و دستیارش نیز مخفیانه کار می کنند اما برای رقیب دیگر. اطلاعاتی درباره رقابت دایان کشف شده است: این شرکت مخفیانه یک سایت پیچیده تعاملی به نام «آتش جهنم» را راه اندازی می کند که دارای یک فید زنده از افرادی است که درخواست های کاربر را ارسال می کنند. رقابت برای حقوق استودیو تبدیل به یک رقابت مرگبار می شود. دایان کنترل خود را از دست می دهد و در چنگال آتش جهنم گیر می افتد.

دایان در مبارزه ناامیدانه خود برای قدرت، حس واقعی بودن را از دست می دهد. او در مکان‌های غیرمنتظره‌ای از خواب بیدار می‌شود که باعث می‌شود حافظه‌اش را زیر سوال ببرد، و بارها خشونت‌هایی را تجربه می‌کند که مدت‌ها پیش اتفاق افتاده است. این نه تنها دایان را منحرف می‌کند، بلکه بیننده نیز از اینکه چیزی که می‌بیند قابل اعتماد است یا نوعی رویا است، پرت می‌شود. کل فیلم همچنین موضوعی از حساسیت زدایی نسبت به جنسیت و خشونت افراطی را دنبال می کند که عمدتاً تحت تأثیر کالایی شدن فتیش ها است - تنها چیزی که این بی تفاوتی نسبت به محتوا را می شکند تبدیل شدن به بخشی از آن است.

آبی تمام‌عیار (Perfect Blue) – 1997 به کارگردانی ساتوشی کن

آبی تمام‌عیار، فیلمی که به شدت تحت تاثیر ظهور اینترنت است، فیلم انیمه به دنبال نماد پاپ میما کریگوی است که از گروه جی پاپ خود بازنشسته می شود و به عنوان یک بازیگر به دنبال حرفه خود می رود – تصمیمی که بر درکش از هویتش تأثیر می گذارد. این تصمیم همچنین باعث ناراحتی یکی از طرفداران متعهد میما می شود، او را تعقیب می کند و در نهایت علیه او متوسل به خشونت می شود. ترسناک ترین چیزی که میما پس از تبدیل شدن به یک بازیگر می یابد، یک وبلاگ آنلاین به نام "اتاق میما" است که در آن شخصی با اسم میما ظاهر می شود، یادداشت های روزانه بسیار دقیق و شخصی می نویسد. عدم قطعیت زمانی ایجاد می شود که صحنه هایی که میما در حال فیلمبرداری است با زندگی واقعی اش ترکیب می شود و او در تشخیص خاطرات و توهمات مشکل پیدا می کند. او تصوراتی از خود گذشته‌اش می‌بیند که طرفداران می‌خواهند باور کنند میما واقعی و ایده‌آل است، زیرا او بی‌گناه‌تر، شادتر و مطیع خواسته‌های آن‌هاست. او شروع به مشاهده قتل افراد اطرافش می کند و شواهد نشان می دهد که ممکن است میما مسئول این قتل باشد.

چیزی که پرفکت بلو را بسیار دلخراش می کند این است که مخاطب به سطح و درک میما می رسد، به گونه ای که مخاطب بیشتر از میما از آنچه واقعی است آگاه نیست. این دیدگاه سرکشانه و غیرقابل اعتماد، پارانویا و شک را فرا می‌خواند و هیجان را هیجان‌انگیزتر می‌کند.

 بزرگراه گمشده (Lost Highway) – 1997 به کارگردانی دیوید لینچ

نئو نوآر سورئال دیوید لینچ، بزرگراه گمشده، بیل پولمن را در نقش فرد مدیسون نوازنده ساکسیفون در خود دارد که وقتی در خانه اش است، از طریق تلفن پیامی دریافت می کند: «دیک لورن مرده است». او و همسرش رنه شروع به دریافت نوارهای وی اچ اس در آستانه خانه شان می کنند که به تدریج وحشتناک تر می شود. پس از ملاقات با مردی در یک مهمانی به نام مرد اسرارآمیز، شوهر آخرین نوار را دریافت می کند که او را در کنار همسر مقتولش نشان می دهد. اگرچه ظاهراً این مورد را به خاطر نمی آورد، اما به جرم قتل به زندان می افتد. در نقطه ای از سلول زندان، شوهر به مرد دیگری به نام پیت دیتون تبدیل می شود که نمی داند چگونه به آنجا رسیده است. او آزاد می شود و به نزد پدر و مادرش برمی گردد و به کار در یک تعمیرگاه خودرو مشغول می شود. در آنجا با مرد مهمی به نام آقای ادی و زنی به نام آلیس آشنا می شود که از زن به قتل رسیده قبلی اش نام می برد. پیت که کنجکاو است درباره آلیس بیشتر بداند، وارد شبکه‌ای از رویدادهای مرموز و غیرقابل توضیح می‌شود که داستان را به همان ابتدا بازمی‌گردانند.

قسمت اعظم نیمه دوم فیلم غیرقابل توضیح است، پر از جنجال، خشونت، انگیزه‌های ناشناخته و ناپدید شدن‌های ناگهانی. فرد در اوایل فیلم می گوید: "من دوست دارم چیزها را به روش خودم به یاد بیاورم ... چگونه آنها را به خاطر می آورم، نه لزوماً آنگونه که اتفاق افتاده اند." در طول فیلم، خاطرات و رویاهای دروغین در واقعیت رخنه می کند. این اکشن با یک موسیقی متن تهاجمی و غافلگیرکننده همراه است، و نورهای درخشان شما را شوکه می‌کنند، زیرا بین مکان‌های مختلف فضا و زمان به عقب و جلو می‌روید. یک قانون خوب برای این فیلم و برای همه فیلم‌های لینچ وجود دارد، سعی نکنید آنها را بفهمید، فقط بگذارید شما را در خودشان غرق کنند.

مردی که خواب است (The Man Who Sleeps) – 1974 به کارگردانی برنارد کیسان

مردی که خواب است، کارهای زیادی را با امکانات خیلی کم انجام می دهد: هیچ داستان واقعی، هیچ رویدادی، هیچ دیالوگی در فیلم وجود ندارد، فقط تصاویری که شامل یک مرد ساکت، یک صدای هیپنوتیزم کننده و صداهای محیطی هستند. راوی به «شما» گوشزد می‌کند که در انزوای آهسته جامعه درگیر شوید. انزوا جسمی نیست، بلکه احساسی است - "شما" به بیرون رفتن و قدم زدن در شهر ادامه می دهید، اما ارتباط خود را با هرکسی از دست می دهید، تقریباً تمام کارهایتان را متوقف می کنید، به جز خوردن و خرید سیگار یا شاید سوار اتوبوس شدن، هیچ تعهدی جز خوردن و خوابیدن به بدن تان ندارید. این برای مدتی خوب است، اما در نهایت "شما" متوجه می شوید که افراد دیگری هم دقیقاً همان کار را انجام می دهند و ساختار شما شروع به از هم پاشیدن می کند. "تو" یک موش در پیچ و خم لانه تان هستید، و هر چند قبلا از رها شدن در آنجا راضی بودید، اکنون می خواهید بیرون بروید، اما راهی نیست.

این هبوط به جنون و پارانویا هر چه پیش می‌رود به طور فزاینده‌ای گیج‌کننده و سورئال می‌شود. روایت سرعت می‌گیرد و با شروع هر شنیدنی مضطرب و عجول می‌شوید - هر لحظه سکوت مانند مکثی است که باید در آن نفس تان را حبس کنید. حتی با وجود چنین استفاده مؤثر از صدا و تصویر، تأثیرگذارترین جنبه فیلم مضامین بی‌زمان آن است. تجربه ای که احتمالاً همیشه درست است.

قسمت سوم شب (The Third Part of the Night) – 1971 به کارگردانی آندژی ژووافسکی

قسمت سوم شب با عنوان انگلیسی شیطان، یک فیلم هیجان انگیز کابوس وار آوانگارد لهستانی به کارگردانی آندژی ژووافسکی است. این اولین فیلم آندژی ژووافسکی (تصرف، شیطان) است که در لهستان اشغال شده توسط نازی ها در طول جنگ جهانی دوم اتفاق می افتد. داستان بر اساس تجربیات پدر ژووافسکی، میروسلاو ژووافسکی (که یکی از نویسندگان فیلم نیز بود) است که یکی از اعضای جنبش مقاومت لهستان و کارمند موسسه ویگل بود و روی تولید واکسن تیفوس با استفاده از شپش تغذیه شده کار می کردند. قسمت سوم شب میکال را دنبال می کند، مرد جوانی که به تازگی شاهد کشته شدن خانواده اش بوده است، او در خیابان های متروکه و پرپیچ و خم شهرش راه می رود و در تلاش برای یافتن معنا و راهی برای رهایی از وحشتی است که در آن زندگی می کند. با زنی روبرو می شود و به دنبال زن می رود. معتقد است شبیه همسرش است (اگرچه دیگران می گویند این شباهت در تخیل اوست) و با جیره و واکسن هایی که از کارش به عنوان شپش خوار دریافت می کند از او مراقبت می کند.

هنگامی که میکال برای اولین بار در شهر قدم می زند، به نظر می رسد تصوراتی که از همسر و فرزندش تجربه می کند به راحتی از واقعیت قابل تشخیص است، اما از آنجایی که هراس و قرار گرفتن او در معرض حوادث آسیب زا به مرور زمان افزایش می یابد، دنبال کردن آنچه واقعی و آنچه غیر واقعی است دشوارتر می شود. درک ژووافسکی در به تصویر کشیدن خشونت نازی ها و وحشت روانی زندگی در زمان اشغال بی امان است. به نظر می رسد مهم نیست چقدر بدوید، باید همچنان به دویدن ادامه دهید.

جسدسوز یا مرده‌سوز (The Cremator) – 1969 به کارگردانی یورای هرتز

جسدسوز یا مرده‌سوز، یک کمدی مهیج/تاریک چکسلواکی است که پس از اشغال سرزمین های چک توسط آلمان در اواخر دهه 1930 اتفاق می افتد. کارل کوپفرکینگل، سوزاننده اجساد در کوره است، و معتقد است که کارش به آزادی روح مردگان کمک می کند. در یک گردهمایی، کوپفرکینگل با یک سرباز سابق ملاقات می کند که او تلاش دارد کارل را برای حمایت از آدولف هیتلر استخدام کند. کوپفرکینگل با گذشت زمان نسبت به این ایده دلگرم می شود و شروع به گرفتن دستور از سرباز می کند، از جمله دستورات جدایی از همسرش است. او تسلیم می شود، همسرش و بعد پسرش را می کشد. به دنبال این قتل ها، او تصوراتی از خودش در کنار شخصیت های مقدس مختلف ادیان شرقی به دست می آورد. به کوپفرکینگل به عنوان اپراتور اتاق های گاز حزب نازی رتبه بالاتری داده می شود که از این بابت بسیار خوشحال است.

سوررئالیسم در بینش‌های کوپفرکینگل و تصاویر استفاده‌شده، دیوانگی هذیانی را که کوپفرکینگل برای زنده ماندن مطابق با انتظارات صاحبان قدرت در فیلم به تصویر می‌کشد. یورای هرتز کارگردان فیلم یکی از بازماندگان هولوکاست و در کودکی در اردوگاه کار اجباری زندانی شده بود و این فیلم را به یک داستان بسیار شخصی و خیره کننده تبدیل کرده است.

زن در ریگ روان (Woman in the Dunes) – 1964 به کارگردانی هیروشی تشیگاهارا

زن در ریگ روان، یک درام/هیجان‌انگیز به کارگردانی هیروشی تشیگاهارا، بدون ادعا شروع می‌شود، یک حشره‌شناس برای جستجوی حشرات به سفری می‌رود و اتوبوس خود را از دست می‌دهد. او تصمیم می گیرد در دهکده ساحلی، در خانه ای در انتهای یک تپه شنی که یک زن جوان بیوه در آن زندگی می کند، بماند. وقتی مرد صبح روز بعد تلاش می کند آنجا را ترک کند، متوجه می شود که به دام افتاده است و نردبانی که برای پایین آمدن استفاده کرده بود اکنون بالا کشیده شده است. کشف می شود که کار زن این است که ماسه را در سطل هایی که اهالی دهکده با طناب و قرقره بیرون می آورند باید با بیل پر کند. حالا که مرد با او در این گودال گیر کرده، این کار او نیز می شود. زن و مرد وارد یک رابطه عاشقانه می شوند، اما او همچنان برای فرار تلاش می کند. شکست روانی او از ترس و کلاستروفوبیا به سطحی از امید تغییر می کند، زمانی می رسد که او می فهمد می تواند به اهالی دهکده کمک کند و ممکن است آنها را متقاعد کند که او را آزاد کنند.

این فیلم تصاویری خیره کننده و غیر متعارف از شن و ماسه موجود در گودال را به نمایش می گذارد که انگاری تمامی ندارند. فیلمبرداری علیرغم تلاش ها و تقلاهای قهرمان داستان که شاهد آن هستیم، احساس اروتیک و اغوا کننده ای دارد. به طور کلی، تشیگاهارا موفق می شود با امکانات بسیار کم تأثیر زیادی بگذارد، و کارگردانی او باعث می شود که انتظار شما از هر چیزی که بعد از این تماشا می کنید بیشتر شود.

عرفان عطایی