تمام دیروز را در فضای مجازی محو ژست های "جواد عزتی" در مراسم فوتوکال، نشست خبری و فرش قرمز فیلم خورشید بودیم. در دورانی که عکس ها بیشتر از محتوای یک اتفاق خریدار دارد.جواد عزتی که برای قدم زدن روی فرش قرمز یکی از معتبرترین فستیوال های جهانی زحمت بسیاری کشیده است و پله پله توانایی های خود را به عنوان یک سوپراستارثابت کرده و خیلی وقت ها در سرزمین خودش هم به حقش نرسیده است. مثل درخشش درفیلم "شنای پروانه" ای که از چشم داوران جشنواره فیلم فجر دورماند.
همانطور که گفته شد، آنقدر به عکس های او در نشست خبری و فرش قرمز توجه کردیم که از فیلم تحسین شده ی "خورشید" و کارکردان متعهد آن در این چند دهه دور ماندیم.
کارگردانی که برای نخستین باردر سال 1998 سینمای ما را پیش چشم تماشاگران میلیاردی مراسم زنده ی "اسکار" به رخ کشید. آن هم با رقیب سختی چون "روبرتوبنینی" و فیلم تحسین شده و ماندگار" زندگی زیباست" که تمام شانس ها را از "بچه های آسمان" می گرفت.
در مراسم اسکار سال 1998 اسامی نامزدهای "بهترین فیلم خارجی زبان" را "سوفیا لورن" اعلام می کرد و چه شعفی داشت وقتی نام هم وطن خود را می خواند و چه با سردی و نه چندان شایسته از کنار نام فیلم بچه های آسمان، مجیدی ونام ایران گذشت. اما این ها مهم نبود. ما با تلفظ غلط نام ها و سردی کلام او هم به خود غره بودیم و با غرور اشک می ریختیم. ما و اسکاری که در آن زمان دست نیافتنی بود و هیچ حاشیه ی سیاسی برای انتخاب یک فیلم ایرانی نداشت و هیچکس هم نمی توانست حضور یک فیلم خوب را به لابی های سیاسی نسبت بدهد. مجید مجیدی راه را باز کرد تا نابغه ای به نام "اصغر فرهادی " در سینمای جهان متولد شود و با درخشش بینظیر فیلم "جدایی نادر از سیمین" (جدایی) ، نگاه همگان را به سینمای ناب ایران جلب کند.
بعدها مجیدی از بچه های آسمانی که می شناخت و لمس می کرد فاصله گرفت و مسیر را تا حدودی از نگاهی که در آن تسلط داشت دور کرد تا جایی که با فیلم "محمد (ص) "ضعیف ترین فیلم خود را ساخت. اما انگار یکی تلنگری خورد که بیا! بچه های اسمان هنوز حرف های زیادی برای گفتن دارند. اما حالا این بچه ها در نقطه ای دیگر، جایی دیگر و با دردی دیگردر جامعه ی تو، تو را می طلبند که اینبار نه کفش ها را بلکه دردها را به اشتراک بگذاری. حالا بچه های آسمان، بچه های خورشید شده اند. با همان گرما که اگر به دردشان نزدیک شویم، شاید بال هایمان بسوزد.دردی که فقط به تحریم ها برنمی گردد و معضل اجتماعی است که از ماست که برماست.
حالا بچه های آسمان " کودکان کار" هستند
"خورشید" جان دوباره ی سینمای مجیدی بود. مجیدی که ایرانی است، دغدغه هایش هم ایرانی است و می تواند از تریبون جشنواره ی ونیز درد تحریم ها را فریاد بزند حتی وقتی به نفعش هم نباشد.
"خبرگزاری خبرآنلاین" گزارش جامعی از بازتاب نمایش این فیلم در فستیوال ونیز را با نقل منتقدین صاحب نام جهان و در رسانه های معتبر ترجمه وبه اشتراک گذاشته که در ادامه مرور آن خواندنی است و حالا شاید از اینجای فستیوال به بعد (گر چه آرزوی بهترین جوایز را برای این فیلم خوب داریم)چندان مهم نباشد چه خبرهایی در راه است، چرا که آنچه باید دریافت می کردیم را تا همین جا هم از واکنش ها کسب کرده ایم.
"پیتر دیبروگ" از ورایتی نوشت: «تماشای فیلم مجید مجیدی مرا به یاد یکی از مهمترین فیلمهای قرن بیستویک درباره کودکان به نام «پروژه فلوریدا» انداخت. مجیدی خودش خالق یکی از بهترین فیلمهای قرن بیستم درباره کودکان است. «بچههای آسمان» که در سادگی محض بیرقیب است و در عین حال داستانش چنان تماشاگر را درگیر میکند که نمیتواند نگاه از صحنه بردارد. در «خورشید» با فیلمنامهای به مراتب پیچیدهتر طرف هستیم.»
"باربر" معتقد است نقش جواد عزتی در فیلم «خورشید» شباهت به نقش معلمهایی دارد که در دهه ۸۰ میلادی معمولا در سینمای آمریکا به رابین ویلیامز میسپردند. او همچنین حدس میزند که فیلم جدید مجیدی مانند شاهکار او «بچههای آسمان» در عرصه جهانی موفق عمل خواهد کرد.
این منتقد در ادامه به استفاده مجیدی از کودکان کار برای نقشآفرینی در فیلم اشاره میکند و مینویسد: «اگر یکی از نیات مجیدی در فیلم «خورشید» یادآوری این موضوع باشد که تمام کودکان برابرند و لایق آموزش و تشویق، انتخاب این گروه نوجوان برای بازی در فیلم بهترین دلیل است.»
لیمارشال منتقد اسکریندیلی هم به تماشای «خورشید» نشسته است. او مینویسد: «مجیدی فیلم همدلانه دیگری درباره کودکان تهیدست ساخته است که نئورئالیسم بیتکلف قرن بیستویکمی آن در دوران غریب کنونی به شکل غریبی طراوتبخش است.»
او در عین حال که به فیلمبرداری گرم و موسیقی ارکسترال باشکوه فیلم اشاره میکند از جسارت مجیدی در پرداختن به موضوعات اجتماعی مینویسد: «مجیدی هراسی از پرداختن به مشکلات اجتماعی مانند کودکان کار، مصائب مهاجران و ... ندارد.»
نیکلاس باربر سومین منتقد مطرحی است که بلافاصله پس از دیدن فیلم «خورشید» دست به قلم شده است. به نظر باربر تماشای فیلم مجیدی تماشاگر را به هیجان میآورد. او در «ایندیوایر» مینویسد: «فیلم «خورشید» ترکیبی از داستان دیکنزی کودکان تهیدست تهران با فیلمی پرجنب و جوش در ژانر سرقت و البته درامی پرمعنا درباره معلمی خوشقلب است.»
فیلم «خورشید» که در آخرین روز سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر در یک نسخه ۱۲۰دقیقهای به نمایش درآمد و توانست سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه را از آن خود کند، با تدوین جدید و در یک نسخه ۹۹دقیقهای به ونیز رفته و در این دوره از جشنواره ۱۸نمایش برای این فیلم در نظر گرفته شده است.
نخستین نمایشهای رسمی «خورشید» روز شنبه پنجم سپتامبر در چهارمین روز جشنواره ونیز شش نوبت برای اهالی رسانه و فعالان سینمایی حاضر در ونیز بود. پس از آن فیلم مجیدی روز یکشنبه ششم سپتامبر هم در سالن سالا گرانده برای مردم روی پرده رفت تا نخستین اکران عمومی خود را تجربه کرده باشد.
پس از چند نمایش برای نمایندگان رسمی شرکتهای تولید و پخش فیلم، سایر اکرانهای «خورشید» برای مردم سینمادوست خواهد بود و البته آخرین برنامه آن هم برای روز هفتم سپتامبر برنامهریزی شده است. به این ترتیب، فیلم مجیدی در میانههای جشنواره ونیز ۲۰۲۰ به کار خود پایان میماند و منتظر برگزار شدن مراسم اختتامیه در روز ۱۲ سپتامبر میماند. اگر «خورشید» شیر طلایی ونیز را ببرد، در روز ۱۳ سپتامبر شش نمایش دیگر هم خواهد داشت.
«خورشید» دهمین فیلم مجید مجیدی در مقام کارگردان است که سال گذشته در جشنواره فیلم فجر خوش درخشید و چند جایزه برد. نمایش در جشنواره معتبر ونیز نخستین حضور بینالمللی و جهانی فیلم خواهد بود و درخشش در آن میتواند راه «خورشید» و مجیدی را در فصل جوایز سینمایی هموار کند.