لیلا ۱۳۷۵
لیلا دوازدهمین فیلم بلند مهرجویی است که به عنوان بهترین فیلم سال در دوره ۱۲ منتخب نویسندگان و منتقدان در سال ۱۳۷۶ قرار گرفت. این فیلم را می‌توان به نوعی تکمیل‌کننده سه‌گانه سارا و پری محسوب کرد که فیلمنامه آن همچون دو اثر قبلی اقتباسی است و بر اساس داستانی نوشته مهناز انصاریان به نگارش درآمده است.
داریوش مهرجویی یکی از معدود فیلمسازان مرد ایران است که آثار متنوعی درمورد زن از خود به‌جا گذاشته است. لیلا حکایت لیلا و رضاست که بعد به بحران کشیده می شود. لیلا بچه‌دار نمی‌شود و این اگرچه برای رضا اهمیتی ندارد اما دستمایه فشار خانواده‌هاست که درنهایت لیلا را وادار میکند که برای شوهر خود زنی پیدا کند. مهرجویی در این فیلم سرتاسر لیلایی را نشان می‌دهد که در عین آرامش و قدرت، باطنی مشوش و نگران دارد.
سگ‌کشی ۱۳۸۰
سگ‌کُشی یک فیلمِ بلندِ تریلرِ جنایی با مایه‌های نئو-نوآر ساختهٔ بهرام بیضایی است. بهرام بیضایی احتمالا تنها فیلمساز ایرانی است که در تمام آثارش زن یا مرکز ثقل حکایت است یا جایگاه بسیار ویژه‌اي در قصه دارد. از آثار اول او، رگبار، غریبه و مه و چریکه تارا، تا فیلم‌هاي بعدی‌اش، باشو غریبه کوچک، مسافران و احتمالاً وقتی دیگر، دیدگاه روشنی درمورد زنان، همراه با احترام وجود دارد که جهان‌بینی بیضایی را نشان می‌دهد.
سگ‌کشی فیلمی درمورد فریبکاری آدم ها در عصر هجوم سرمایه‌داری است که قهرمان آن، گلرخ کمالی، با بازی مژده شمسایی ایفاگر نقش زنی مستقل و روشنفکر است که تصمیم می‌گیرد برای نجات شوهرش از حبس، چک‌هاي وی را از بین طلبکارانش جمع کند.
گیلانه ۱۳۸۳
گیلانه به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد و محسن عبدالوهاب نامزد سه سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شد و توانست برنده سیمرغ بهترین چهره پردازی و جایزه ویژه هیئت داوران شود، همچنین فاطمه معتمدآریا نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد.
رخشان بنی‌اعتماد به‌عنوان فیلمساز زن همواره شخصیت‌هاي زنانی را خلق کرده که باورپذیرند و از این جهت لیست بلندبالایی از کاراکترهای زنِ درست و حسابیِ سینمای کشور ایران متعلق به اوست. در بین همه فیلم‌هایش اما گیلانه با بازی فاطمه معتمدآریا یگانه به‌نظر میرسد.
گیلانه فیلمی دو اپیزودی بود که نیمی از آن را بنی‌اعتماد کارگردانی کرد و نیمی را محسن عبدالوهاب و این واقعیت که بعد از سیزده سال از فرآوری آن، همۀ گیلانه را فیلمی از بنی‌اعتماد می‌دانند شاهدی بر اصیل بودن زنانی هست که خلق کرده است.
چهارشنبه‌سوری ۱۳۸۴
این فیلم سومین فیلم سینمایی اصغر فرهادی است که در بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۴ نامزد دریافت ۹ جایزه بود، که در نهایت موفق به کسب سیمرغ‌های بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین تدوین و همچنین سیمرغ بلورین فیلم محبوب تماشاگران شد. چهارشنبه‌سوری برنده هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو و نامزد پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو در سال ۲۰۰۶ شد.
چهارشنبه‌سوری روایتی است از زندگی آشفته زن و مردی كه مشكلات فراوانی با هم دارند و فرهادی در كل فیلم، یك روز از این زندگی را كه در شب چهارشنبه آخر سال می‌گذرد به تصویر می‌كشد. چهارشنبه‌ای كه در عین شادی و سرورش، سرشار از دلهره و ترس و خطر و نگرانی است.
باشو غریبه کوچک ۱۳۶۴
باشو، غریبه‌ی کوچک فیلمی به کارگردانی و نویسندگیِ بهرام بیضایی، پس از چند سال توقیف، نخستین بار در ۲۳ بهمنِ ۱۳۶۸ به نمایشِ عمومی درآمد. این فیلم در رأی‌گیری‌های گوناگونی بهترین فیلمِ تاریخِ سینمای ایران شناخته شده‌است.
یکی از نقاط قوت این فیلم بازی سوسن تسلیمی است که به زیبایی رفتار یک زن روستایی را نشان می‌دهد. همینطور او لهجه شمالی را بسیار روان و درخشان ادا میکند. فیلم «باشو غریبه کوچک» به ما نشان می‌دهد مسئله مهم رنگ و زبان و نژاد نیست بلکه انسانیت است.
دو زن ۱۳۷۷
دو زن فیلمی به کارگردانی و نویسندگی تهمینه میلانی است که جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر را برد و نامزد جایزه بهترین کارگردانی از همین جشنواره شد. میلانی پس از موفقیت فیلم دو زن فیلم‌های نیمه پنهان و واکنش پنجم را هر سه با بازی نیکی کریمی ساخت. میلانی به خاطر ساخت این سه فیلم با مخالفت‌ها و واکنش‌های متفاوتی روبرو شد.
فیلم دوزن، نحوه ارائه شخصیت فرشته به گونه‌ای است که این ساختار روایتی مردسالار در هم می‌شکند، بدین ترتیب که اولا شخصیت اصلی فیلم زن است و وقایع بر محور احساسات و اعمال او متمرکز شده است. در نخستین دیالوگ فیلم، ابتدا دو زن که بی‌شک بی‌ارتباط با نام فیلم دو زن نیست، با یکدیگر دیالوگ دارند. همچنین در جریان فیلم نیز غالب دیالوگ‌ها بین دو زن شکل می‌گیرد. همین نکته به خودی خود حکایت از اهمیت زن در مقام شخصیت اصلی فیلم میلانی دارد.
سارا ۱۳۷۱
سارا فیلمی به کارگردانی و تهیه کنندگی داریوش مهرجویی که داستان این فیلم از نمایش‌نامه خانه عروسک اثر هنریک ایبسن الهام گرفته شده است. فیلم سارا در کارنامه سینمایی مهرجویی جزو یکی از بهترین و مهم‌ترین کارهایش به‌شمار می‌آید و از نقطه نظری دیگر در کنار عناوینی همچون بانو، پری و لیلا، یکی از بارزترین فیلم‌های او در خصوص زنان است.
فیلم را با المان‌های سینمای زمان خودش سنجید. که در آن، سارا به شیوه‌ی آهسته‌ی خودش، علیه زندگی زناشویی غیرمنصفانه و خود وابسته‌اش، اعلام عصیان میکند. و از کادر محدود زن آشنای آن روزها، بیرون می‌زند. به همین دلایل، سارا همیشه فیلم مهم و باارزشی چه در فیلم‌شناسی مهرجویی و چه در فیلم‌شناسی سینمای ایران بعد از انقلاب در آثار با محوریت زن، محسوب می‌شود.
نرگس ۱۳۷۰
نرگس چهارمین فیلم سینمایی رخشان بنی‌اعتماد است. آفاق که زنی میانسال با گذشته‌ای تباه و تاریک است، با مرد جوانی به نام عادل که به‌ناچار او را به عقد خود درآورده، از طریق دزدی امرار معاش می‌کنند. عادل با دختری فقیر به نام نرگس آشنا می‌شود و آفاق با عادل توافق میکند که خود را مادر او وانمود کند و به خواستگاری نرگس برود. آن دو ازدواج می‌کنند و عادل در حین یک دزدی دستگیر می‌شود. در طول حبس، آفاق به سراغ نرگس میرود و هر دو با یکدیگر همدلی می‌کنند.
وقتی که عادل آزاد و رازش برملا می‌شود، به تحریک آفاق و به همراه یعقوب – مال‌خر پیر آنها – تصمیم به یک دزدی کلان می‌گیرند تا با آن پول برای همیشه به شهری دیگر بروند. یعقوب دستگیر می‌شود اما عادل و آفاق می‌گریزند. طی کشمکی در یک بزرگراه میان این دو و نرگس (که می‌خواهد پول را تحویل دهد)، نرگس تصمیم می‌گیرد برای همیشه آنها را ترک کند. عادل نیز در پی او میرود و آفاق ناامید و پاکباخته، در برخورد با یک کامیون می‌میرد – چیزی میان خودکشی و تصادف.
رگ خواب ۱۳۹۶
«رگ خواب» ساخته حمید نعمت‌الله داستان دلباختگی‌های دیوانه‌وار زنی به نام میناست که روز به روز عاشق‌تر شده و توسط معشوق خود پس زده می‌شود.
لیلا حاتمی در این فیلم نقش مینا را برعهده داشته و در جشنواره‌های مختلفی چون سی و پنجمین جشنواره ملی فیلم فجر، یازدهمین دوره جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی، نوزدهمین جشن خانه سینما، هجدهمین دوره جشن دنیای تصویر و نخستین دوره جایزه آکادمی سینماسینما موفق عمل کرد.
مینای رگ خواب تفاوت‌های بزرگی با دیگران دارد. او برای ساختن و ستیز نیامده است. مینا اهل زندگی و خانواده و عاشقی است. حضورش نه برای ثابت کردن چیزی به کسی است و نه طبقه اجتماعی و سیاسی خاصی را نمایندگی میکند. مینا فراتر از هر آن چه به زنان نسبت داده می‌شود، تنها یک زن است.
شیار ۱۴۳ - ۱۳۹۲
فیلمی به کارگردانی و نویسندگی نرگس آبیار و تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی و ابوذر پورمحمدی که نرگس آبیار فیلمنامه اصلی فیلم را از خاطره‌ای با نام "شیار ۱۴۳" از کتاب "تفحص" حمید داودآبادی اقتباس کرده است.
در متن فیلم، شیار ۱۴۳ یکی از محدوده‌هایی است که در منطقه جنگی؛ برای مین یابی و یافتن پیکر شهدا در جنگ مورد تفحص و کاوش قرار می‌گیرد. فیلم شیار۱۴۳ مورد استقبال طیف‌های مختلف مردم قرار گرفت و نیز در بیش از ۳۰ جشنواره بین‌المللی حضور یافت و ۱۶ جایزه بین‌المللی دریافت کرد.
پسری جوان به جبهه رفته‌است. مادر او در نبود پسرش روزهای تلخی را می‌گذراند و منتظر است او روزی از جبهه بازگردد.
به همین سادگی ۱۳۸۶
به همین سادگی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی به عنوان بهترین فیلم بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال ۱۳۸۶ معرفی شد.
میرکریمی در گفت‌وگویی به همین سادگی را فیلمی معرفی میکند که برگرفته از زندگی همه زنانی است که در زندگی دیده یا در مورد آنها حکایت خوانده است. به همین جهت زنانگی فیلم در سطحی بسیار بالاست و هنگامه قاضیانی در تمام لحظه‌های فیلم یک زن واقعی و به تمام معناست. از سوی دیگر ترفند کارگردان در نشان دادن یک روز از زندگی طاهره، نزدیکی مخاطب با وی را بیشتر میکند. طاهره تنهایی‌هایی به‌غایت شبیه به همۀ زنان خانه‌دار و با تفکرات سنتی دارد و در بین همه زنان سینمای کشور ایران همانند کاملی از این گروه است.
من ترانه پانزده سال دارم ۱۳۸۰
فیلم «من ترانه پانزده سال دارم» با بازی ترانه علیدوستی و ساخته رسول صدر عاملی داستان دختری به نام ترانه ۱۵ ساله است که با وجود مخالفت‌ها با پسری پولدار ازدواج میکند. پسری که پس از بارداری ترانه به خارج از کشور میرود و سرآغاز مشکلات این دختر نوجوان می‌شود.
ترانه تنها و از هم پاشیده، با فرزندی در شکم، بی‌پناه، در آستانه انتخاب بزرگی است. یا به جبرِ رسم باید جنین را از بین ببرد یا نگه دارد و با رسم بجنگد. ترانه در فیلم دایما درحال ستیز با خود و دنیایش هست. دوربین صدرعاملی اگرچه گاه به سمت رویدادها و افراد دیگر هم میرود اما نشان‌دادن روح و دنیای باطنی ترانه وظیفه اصلی‌اش است و منصفانه از عهده اینکار به برترین شکل برآمده است.
