سینما و شعر هر یک در ارائه تصویر ابزار خاص خود را دارند. با این تفاوت که در کلام خلق تصویر، خلاقیت برتری میطلبد. در سینما تصویرها میتوانند عیناً عکسبرداری از واقعیت حاضر و آماده دنیای خارج باشند. به همین دلیل هم هنر فیلم ساز اغلب در مرحله پشت سر هم نهادن تصویرها تجلی پیدا میکند، در مرحله تدوین است که فیلمساز میتواند با تصرف در توالی نماها پیوندها و رابطههای تازهای کشف کند و دنیای دیگر متفاوت با دنیای خارج بسازد و در هر صورت چه در سینما چه در شعر و به خصوص اشعار نوئی که بیان تصویری دارند، هنر اصلی هنر رفتار با تصویرها است و چگونگی ترتیب و پیوند میان آنها. مانند فیلم سولاریس استیون سودربرگ.
در این لیست سعی کرده ایم ده فیلم درباره شعر و شاعران را که موضوع اصلی فیلم را تشکیل داده اند را جمع کنیم، از آنجایی که در سال های اخیر فیلم های خیلی خوبی درباره این موضوع ساخته شده اند انتخاب از بین آنها نیز سخت تر بود.
من آنجا نیستم به کارگردانی تاد هینز – ۲۰۰۷
این فیلم الهام گرفته از زندگی باب دیلن، خواننده و شاعر است. در این فیلم ۶ پرسونای جداگانه از باب دیلن به نمایش در میآید، که هر اجرا را یک بازیگر انجام دادهاست، شاعر، نبی، یاغی، مقلد، ستاره و گرایش دوبارهاش به مسیحیت. شش هویت با هم جمع شدهاند و باب دیلن را به ما یادآوری میکنند؛ که این نقشها را: هیت لیجر، مارکوس کارل فرانکلین، بن ویشاو، کریستین بیل، ریچارد گییر و کیت بلانشت بازی میکنند بدون اینکه در فیلم، نامی از باب دیلن برده شود.این فیلم کاندیدای یک اسکار (کاندیدای اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن) در سال ۲۰۰۸ شد.
کسوف کامل به کارگردانی آگنیشکا هولاند – ۱۹۹۵
سال ۱۸۷۱. «پاول ورلین» (دیوید تولیس) شاعر فرانسوی، از جوانی با استعداد بنام «آرتور ریمباد» (لئوناردو دی کاپریو) دعوت می کند تا همراه او و همسر باردارش در خانه ی پدرزنش زندگی کند. اما رفتار ناهنجار آرتور آرامش این خانواده و همینطور جامعه منزوی شاعران فرانسه را بر هم میزند.
انجمن شاعران مرده به کارگردانی پیتر ویر – 1989
نیل، تاد، ناکس، چارلی، ریچارد، استیون و جرارد دانشآموزان سال اول کالج ولتن هستند. نیل و تاد تحت نظارت شدید خانوادهشان هستند که اصرار دارند پسرانشان دکتر و وکیل شوند، اما تاد میخواهد نویسنده شود.در شروع سال تحصیلی جدید استاد ادبیات انگلیسی عوض میشود و فردی به نام جان کیتینگ جایگزین معلم قبلی میشود. روش تدریس کیتینگ با آنچه دانشآموزان پیشتر به آن عادت داشتند، کاملاً متفاوت است. او دیدگاهی نو نسبت به ادبیات دارد و از دانشآموزانش نیز میخواهد با نگاهی تازه به چیزها نگاه کنند.این فیلم برندهٔ جایزه اسکار بهترین فیلم نامهٔ سال ۱۹۸۹ (نوشتهٔ تام شولمن) و نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای رابین ویلیامز)، بهترین کارگردانی برای پیتر ویر و جایزه اسکار بهترین فیلم سال شد.
پترسون به کارگردانی جیم جارموش – 2016
این فیلم در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن ۲۰۱۶ حضور داشت و جایزه «نخل سگ» (Palm Dog) نصیبش شد. پترسون، داستان راننده اتوبوسی است كه سعادتمندانه با زنی شاد در پترسون، نیوجرسی ازدواج كرده است. فيلم، روایت روزهای زندگی اين زوج طی يک هفته است و هر روز همان اتفاق روز قبل روی میدهد. راننده اتوبوس مسير هميشگیاش را در پترسون آفتابی طی میكند و همكار عبوسش را میبيند، هر روز به بار محلی میرود و سگش، ماروين را به گردش میبرد اما دفتری با خودش دارد و در آن شعر مینويسد. همسرش هم كيک فنجانیهای خامهای درست میکند.
شتاب و طغیان به کارگردانی کریگ برو – 2005
"دی جی" به همراه دوستان خود در ممفیس تلاش می کند تا اولین ضبط موزیک خود را انجام دهد. وقتی می شنود که "اسکینی بلک" ستاره هیپ هاپ به منطقه او می خواهد بیاید به همراه دوستانش دست به هر کاری می زند تا توجه او را جلب کنند. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین ترانه در سال ۲۰۰۵ شده است.
نرودا به کارگردانی پابلو لارائین - ۲۰۱۶
داستان فیلم دربارهٔ شاعر و سیاستمدار محبوب شیلیایی پابلو نرودا است و دورهای را نشان میدهد که به دنبال محاکمه و تعقیب قانونی کمونیستها، نرودا که عضو این حزب بود، وادار به فراری طولانی در شیلی و در نهایت پناه گرفتن به اروپا میشود. از بازیگران آن میتوان به گائل گارسیا برنال اشاره کرد.
هاول به کارگردانی راب اپستاین و جفری فریدمن - 2010
زمانی که "آلن گینسبرگ" درباره زندگی و هنر خود صحبت می کند، شعر مهم آلن کینگزبرگ به اسم هاول (Howl) بصورت انیمیشن نشان داده می شود.
شعر بی پایان به کارگردانی آلخاندرو خودوروفسکی – 2016
فیلم روایتگر دوره ای از زندگی یک هنرمند جوان شیلیایی است که خود را از تمام محدودیت های سابق خود و خانواده اش آزاد می سازد، او در دهه 40 میلادی بعد از اینکه با “انریکه لین” ملاقات می کند به پر سرو صدا ترین هنر پیشه آن زمان تبدیل می شود.
ستاره درخشان به کارگردانی جین کمپیون – 2009
فیلم در اوایل قرن نوزدهم در لندن اتفاق می افتد و داستان عشق بین جان کیتس افسانه ای (بن ویشا) و الهه عشقش فنی بران (ابی کورنیش) را روایت می کند.جان کیتس یکی از بزرگترین شاعران شعر عاشقانه ست و خانم جین کمپیون چند سال از زندگی این شاعر بزرگ را روایت میکند.
عزیزانت را بکش به کارگردانی جان کروکیداس- 2013
داستان فیلم بر قتلی مرموز در سال 1944 متمرکز است، کشته شدن دیوید کامر به دست لوسین کار چند نویسنده و شاعر مهم نسل بیت را کنار هم جمع می کند. این سه نویسنده و شاعر آلن گینزبرگ، جک کروآک و ویلیام اس. باروز هستند و قتل کار یکی از دوستان نزدیک این نویسندگان است.
عادل متکلمی آذر