در زمان دو ساعت فیلم اسپات‌لایت (مرکز توجه)، تمرکز بیشتر فیلم «افشاگری» بر علیه سوء‌استفاده‌ی جنسی کشیشان کلیسای کاتولیک آمریکاست از بچه‌های فقیر و پایین‌شهری، که منجر به برملا شدن تعداد بیشتری از این اعمال زشت در آمریکا می‌شود. جالب است سالی که این افشاگری صورت می‌گیرد، درست همان سالی است که برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی مورد حمله تروریستی قرار می‌گیرند و برای همین هم چاپ تمام مطالب مرتبط با آن به ژانویه سال ۲۰۱۳موکول می‌شود، به این دلیل که مردم آمریکا در آن برهه به تکیه‌گاهی محکم نیاز دارند، نه نهاد مذهبی که طبق مدارک موجود روزنامه‌نگاران «بوستن گلوب» چندان هم قابل اعتماد و اطمینان نیست. گویی فروریختن ابهت اقتصاد و سیاست آمریکا در جریان فروپاشی برج‌ها، درست مصادف است با فروپاشی عقیده‌ی سفت و محکم عده‌ای که به کلیسای کاتولیک - بخصوص در آمریکا - دل بسته‌اند.

انتخاب شدن اسپات لایت، به عنوان بهترین فیلم اسکاری سال ۲۰۱۵از سوی اعضای آکادمی هم انگار پیامی است به مذهبی‌های سفت و سخت کاتولیک آمریکایی - و جهان - که اگر فیلم را ندیده‌اند، فیلم را ببینند و در باره اعتماد و اطمینان به این نهاد تجدید نظر کنند، درست مثل مادربزرگ متعصب کاتولیک ساشا فایفرِ (ریچل مک‌آدامز) روزنامه‌نگار  -که هفته‌ای سه بار به کلیسا می‌رود - بعد از خواندن گزارش مفصل افشاگرانه روزنامه، در خود شکسته می‌شود و از نوه‌اش درخواست آب می‌کند.

البته کارگردان فیلم حواسش به این نکته هم هست تا در اغلب صحنه‌های خارجی فیلم، تسلط ساختمان‌های کلیسا بر دیگر بناها را به رخمان بکشد و به این حقیقت معترف باشد که حاکمیت مسلط کاتولیک‌ها و سرنوشت‌ساز بودن آن بر زندگی مردم آمریکا حتی با این افشاگری‌ها هم چندان تزلزلی پیدا نمی‌کند؛ همان‌طور که کاردینال منطقه بوستون بعد از این افشاگری‌ها، به مقامی بالاتر در جهان مسیحیت/واتیکان منسوب می‌شود. از سویی فیلمساز به ما می‌گوید، می‌شود نهادهای مذهبی را در صورت خلاف گسترده زیر سئوال برد - حتی اگر پشتیبانان بسیاری داشته باشد - و شرط اساسی این امر چیزی نیست جز «آزادی بیان» و «دادگستری» که مستقل از دیگر نهادها عمل کند.

*نویسنده : وحید فرازان – منتقد و نویسنده سینما