تیتراژ ساده اما پر معنای "آناتومی یک سقوط" بر گرفته از عکس‌هایی است که گذر زمان را برای یک خانواده‌ی سه نفره نشان می‌دهد و انگار می‌خواهد با همین عکس‌ها قصه را روایت کند و تمام. هیچ چیز پنهان نشده، درست مثل پوستر که جنازه ی مردی را از بالا و نمای باز بر روی زمینی پوشیده از برف‌ نشان می‌دهد که به پشت افتاده و رد قرمز و باریک خون در حالی دیده می‌شود که دونفر کنارش ایستاده‌اند.

اما همه‌ی این سادگی‌ها پر از ابهام و ایهام است. درست مثل نام فیلم که هم می‌تواند آناتومی سقوط و فروپاشی یک خانواده باشد و هم سقوط جسم یک مرد از بلندی.

فرانکی پسرِ کم بینای ساندرا و ساموئل با سگش از پیاده‌روی برمی‌‌گردند، واکنش غیرطبیعی سگ، پسر را نگران می‌کند، او با جنازه‌ی پدر که روی برف‌ها افتاده رو به رو می‌شود و با فریاد مادرش را صدا می‌زند.

ساندرا می‌آید اما ما به جای دیدن او که سراسیمه خود را به محل حادثه برساند، نمایی ثابت از یک پنجره‌ی باز، ستون‌ها و نرده‌ها را می‌بینیم، انگار زمان متوقف شده است.

شواهد این‌طور به نظر می‌رسد که مرگ ساموئل می‌تواند قتل باشد و تنها مظنون این پرونده ساندرا است و تنها شاهد آن فرانکی. پسری یازده ساله‌ای که باید خودش در مورد این اتفاق قضاوتی منصفانه داشته باشد. او که دیدگاه و خواسته‌هایش نه شبیه ساندراست و نه شبیه ساموئل.

دوست‌پسر سابق ساندرا که حالا وکیل است پرونده‌ی او را می‌پذیرد و از اینجا به بعد ما با یک فیلم دادگاهی رو به رو هستیم.

اولین بار که در فلش‌بک ها ساموئل را می‌بینیم، ظاهر او کاملا نماد یک مَرد جذاب فرانسوی است که هم از ساندرا زیباتر است و هم جوانتر به نظر می‌رسد.

داستان فیلم در فرانسه اتفاق می‌افتد، ساموئل فرانسوی است و ساندرا آلمانی. این دو در لندن با هم آشنا شدند، همانجا ازدواج کردند و پسرشان هم آنجا به دنیا آمده است. و زمانی که فرانکی چهار ساله بوده براثر یک تصادف که به طور غیرمستقیم ساموئل مقصر آن است، عصب بینایی‌اش آسیب می‌بیند و برای مخارج درمان او، خانواده به مرز ورشکستگی می‌رسند و مجبور می‌شوند به زادگاه ساموئل در فرانسه بیایند در حالی که همچنان بینایی پسر مشکل دارد. ساندرا هیچ تعلق خاطری به فرانسه ندارد و حتی ترجیح می دهد با همسر و فرزندش به زبان انگلیسی صحبت کند.

آناتومی یک سقوط محصول سال ۲۰۲۳ فرانسه به کارگردانی "ژوستین تریه" بر اساس فیلمنامه‌ای به قلم او و همسرش "آرتور هراری" با بازی درخشان "ساندرا هولر" است. جالب اینکه این فیلم علاوه بر نخل طلای کن، جایزه‌ی نخل سگ! از فستیوال کن ۲۰۲۳ را برای حضور سگی که در فیلم یک کارآکتر محسوب می‌شود نیز به دست بیاورد.

مورد دیگری که باید به آن اشاره شود اینکه با وجود درخشش فیلم در فستیوال‌های کن و برلین که با اعلام نامزدهای گلدن گلوب ۲۰۲۴، "آناتومی یک سقوط" علاوه بر نامزد شدن در بخش بهترین فیلم خارجی، در سه شاخه‌ی مهمِ بهترین فیلم سال، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلمنامه انتخاب شده و به نظر میرسد شانس تصاحب گوی طلایی را هم دارد، به عنوان نماینده کشور فرانسه به اسکار ۲۰۲۴ معرفی نشده در حالی که بخت زیادی برای درخشش در اسکار داشت.

از ویژگی‌های این فیلم می‌توان به چند مورد اشاره کرد:

اول اینکه در "آناتومی یک سقوط" که قاعدتا باید در ژانر جنایی قرار بگیرد، هیچ صحنه‌ی خشونت‌‌باری دیده نمی‌شود و آنقدر که از نظر روحی و روانی ذهن ما را درگیر می‌کند و گاه آزارمان می‌دهد، صحنه‌ی آزاردهنده‌ای را شاهد نیستیم و فیلم بیشتر از یک اثر جنایی و دادگاهی، فیلمی معمایی بر مبنای روانشناسی است.

و میتوان گفت که فرقی نمی‌کند، ساموئل بر اثر یک حادثه مرده، خودکشی کرده یا به قتل رسیده چرا که تا به انتها، دغدغه مخاطب و بیننده فیلم این است که چه چیزی موجب فروپاشی این خانواده از درون شده است.

و در حقیقت مهمترین و متمایزترین ویژگی فیلم در این است که گرچه پایان بازی ندارد اما حتی با دیدن تیتراژ پایانی آن هم قانع نیستیم و از آن فیلم توضیح بیشتری می‌خواهیم. فیلمی که به نظر می‌رسد، هیات منصفه و قاضی این پرونده خودِ ما هستیم که باید رای اصلی را بدهیم. قضاوتی که تا مدتها بعد از دیدن فیلم همچنان فکر ما را مشغول می‌کند.

در انتها پیشنهاد می‌کنم این فیلم متفاوت و پرچالش را ببینید و خود در مورد مجرم یا بی‌گناهی ساندرا قضاوت کنید.

هما گویا