شهرداری تهران خانه یا باغ «امین‌السلطان» یا «اتحادیه» که با یک کتاب و سریال تلویزیونی به نام «دایی‌جان ناپلئون» به همین نام معروف مانده، بالاخره این هفته جزء مایملک شهرداری تهران شد و قرار است در کمتر از یک ماه دیگر کار مرمت آن شروع شود. این خانه قجری به‌واسطه سریال تاریخی دایی‌جان ناپلئون در حافظه تاریخی مردم تهران جای دارد. اما فارغ از این سریال، به دلیل موقعیت مکانی بین خیابان فردوسی و لاله‌زار تهران قدیم، محل رفت‌وآمدهای میهمانان خارجی آن روزهای قبل انقلاب و میتینگ‌های سیاسی هم بوده است.
در این سال‌ها درِ این خانه بسته بود و ورثه به خریداران خانه اعتمادی نداشتند تا نکند خانه تخریب شود. آنها حالا به شهرداری تهران اعتماد کرده‌اند و خانه را فروخته‌اند. بابک اتحادیه در گفت‌وگو با خبرنگار «شرق» با بیان اینکه پیش از این مذاکرات ما با شهرداری منطقه ١٢ انجام می‌شد اما یک‌باره همه‌چیز تغییر کرد و سازمان زیباسازی پای کار آمد، افزود: ما با مسئولان حقوقی زیباسازی صحبت کردیم و قرار شد کارشناس در مورد این خانه قیمت‌گذاری کند و در نهایت روی رقم ٢٨میلیارد تومان توافق کردیم. وی با بیان اینکه سازمان زیباسازی قول داد و ادعا دارد که برای خانه اتحادیه برنامه مرمت و نگهداری در نظر گرفته، افزود: مسئله اینجاست که این قول‌ها به صورت ضمنی گفته شده و در توافق ما ثبت نشده است. البته نوع رفتار و برنامه شهرداری طوری است که گویا برنامه مرمت، جدی و واقعی است و حتی به ما گفته‌اند که به‌عنوان حافظ تاریخی این خانه از کمک ما استفاده می‌کنند.
وی تصریح کرد: قطعا اگر همه وراث به‌دنبال پول نبودند و این خانه مثل هشت سال قبل نگهداری می‌شد، هیچ‌گاه امروز مجبور به فروش آن نمی‌شدیم. در این سال‌ها هم به‌دنبال فروش آن با حفظ فضای قبلی بودیم که امکان‌پذیر نشد و حالا هم چون شهرداری قول داده تا خانه را حفظ کند، توافق کردیم اما این نگرانی هست که چندسال بعد که آب‌ها از آسیاب افتاد، در مورد این خانه تصمیم دیگری بگیرند.
بابک اتحادیه با اشاره به خارج‌کردن لوازم خانوادگی از این خانه در روزهای اخیر، گفت: با حضور نماینده دادستان قفل‌ها شکسته شد و همه لوازم را بررسی کردند. البته من بیشتر از همه نگران سرایدار آن خانه هستم که ٦٠ سال آنجا زندگی کرده است و اصلا من و او با هم بزرگ شده‌ایم. قرار است مبلغی را با کمک شهرداری و خانواده جمع کنیم تا برای او محلی را برای زندگی فراهم کنیم.
عیسی علیزاده، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، نیز در گفت‌وگو با خبرنگار «شرق» با تأیید این خبر گفت: شورای شهر تهران مهرماه سال گذشته شهرداری تهران را ملزم به خرید خانه- باغ اتحادیه کرده بود و طبق آن، این ملک با مبلغ ٢٨میلیارد و ٥٠٠میلیون تومان توسط سازمان زیباسازی خریداری شد. وی با بیان اینکه حفظ و مرمت بناهای میراثی شهر تهران جزء وظایف سازمان زیباسازی است، گفت: حفظ و مرمت امارت ارباب هرمز، موزه علی‌اکبر صنعتی، باغ- موزه نگارستان و پیرایش و ساماندهی خیابان ناصرخسرو جزء اقدامات قابل‌توجه این سازمان بوده که در ادامه به خانه اتحادیه رسیده است. هیأت‌مدیره سازمان زیباسازی و شخص شهردار تهران اولویت خرید خانه اتحادیه را در میان تعداد زیادی از خانه‌های تاریخی تأیید کرده‌اند.
علیزاده با بیان اینکه معمولا این خانه‌های تاریخی با مشکلاتی مرتبط با تعداد و سهم وراث یا مشکل در سند آنها مواجه هستند، اظهار کرد: در این مدت جلسات بسیاری با نمایندگان بیش از ١٥٠ نفر از وراث داشته‌ایم و باید از خانواده اتحادیه و اهتمام آنها در حفظ این خانه تشکر کنیم که با شهرداری تهران همکاری کردند و در نهایت اوایل این هفته بالاخره این خانه به سازمان زیباسازی فروخته شد.
رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران با بیان اینکه بلافاصله بعد از خرید خانه، کار برداشت میدانی و مستند‌سازی در خانه اتحادیه آغاز شده است، گفت: در این فاصله به همراه معاون شهردار تهران بازدید از این خانه داشته‌ایم و کار نصب دوربین و نگهبان و مسائل امنیتی در آن انجام شده است. درعین‌حال تلاش کردیم همه حافظه تاریخی این خانه از جمله سرایدار قدیمی آن حفظ شود و پیشنهاداتی در مورد باقی‌ماندن آنها در این خانه مطرح شد که قبول آن با خود آنهاست. البته شهرداری طبق قانون تعهدی در مقابل این مسئله ندارد اما به صورت کاملا اخلاقی با این موضوع مواجه شده است.
این مقام مسئول تأکید کرد که با پایان‌یافتن کار برداشت میدانی و مستند‌سازی در خانه اتحادیه، از اوایل آبان‌ماه کار مرمت این خانه آغاز خواهد شد. او در ادامه گفت: پس از اتمام کار مرمت، در مورد کاربری و نگهداری این خانه شورایی تشکیل می‌شود. درحال‌حاضر بیش از ٧٠درصد بناهای داخلی این خانه تخریب شده است و باید متناسب با کاربری در‌نظرگرفته‌شده، این فضاها مرمت و بازسازی شوند و به احتمال زیاد این کاربری، فرهنگی و هنری خواهد بود و در این مسیر از نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استفاده خواهیم کرد.
علیزاده به موقعیت در اصلی خانه اتحادیه در محله لاله‌زار و دسترسی این خانه به خیابان فردوسی و بافت مهم آنجا اشاره کرد و گفت: طبق ارزیابی‌های ما از بافت خیابان لاله‌زار و گردشگرخیزبودن خیابان فردوسی، آینده قابل‌توجهی برای این خانه پیش‌بینی می‌شود و می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در حیات اجتماعی این محله داشته باشد.
رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران در پاسخ به این سؤال که چرا عدم تغییر کاربری این ملک در متن قرارداد قید نشده تا این اطمینان وجود داشته باشد که خانه اتحادیه بعدها تخریب نمی‌شود، تصریح کرد: شهرداری این ملک را خریده است و مثل هر قرارداد دیگری کسی نمی‌تواند در مورد اینکه شهرداری با این خانه چه خواهد کرد نظری بدهد. درعین‌حال ما این اطمینان را داده‌ایم که قصدمان نگه‌داشتن خانه است و همین مطلب که رقم مرمت خانه دوبرابر قیمت آن خواهد بود، حسن‌نیت ما را نشان می‌دهد.
وی اطمینان داد که شهرداری تهران در مورد این خانه برنامه‌های مرمتی دارد و فاز اول آن حدود یک‌سال طول می‌کشد و افزود: خانه اتحادیه در سال ٨٤ ثبت ملی شد اما بعد از مدتی آن را از ثبت خارج کردند و درحال‌حاضر تنها سردر آن در ثبت ملی قرار دارد. وی در ادامه خاطرنشان کرد که شهرداری در مدت اجرای مرمت، موضوع برگشت این خانه به فهرست آثار ملی را بررسی خواهد کرد.
