چهارشنبه, 11 تیر 1399 16:16

به بهانه حضور فیلم «هجوم» شهرام مکری در شبکه نمایش خانگی / یک کارگردان درجه یک فرم پرست

نوشته شده توسط
این مورد را ارزیابی کنید
(3 رای‌ها)

به بهانه حضور فیلم «هجوم» شهرام مکری در شبکه نمایش خانگی / یک کارگردان درجه یک فرم پرست
ناصر یاخچی بیگلو / سی و یک نما - بحث بر سر فرم و محتوا در سینما قصه‌ای ایست که سر درازی دارد.

خیلی هامان معتقدیم که فیلم باید داستانی واقعی و پر محتوا داشته باشد و مابقی عملیات ساخت، تلاشی است برای عالی تر شدن آن. اما بعضی هامان از نحوه ساخت و فرم لذت می بریم. تلاش و سختی های عملیات ساخت را می بینیم و ابتکار در ارائه را دوست داریم.
به بهانه حضور این روزهای فیلم «هجوم»، ساخته جدید شهرام مکری در شبکه نمایش خانگی، در این مطلب قصد داریم به فرم و سبک این کارگردان جوان بپردازیم. کارگردانی که شاید واژه «فرم پرست» برایش یک تعریف باشد. مکری نشان داده که در کنار محتوا، فرم ساخت نیز برایش اهمیت ویژه ای دارد. این کارگردان جوان، پس از ساخت چند فیلم کوتاه (از جمله طوفان سنجاقک) و مستند، اولین تجربه بلند سینمایی اش را با ساخت فیلم «ماهی و گربه» در سال ۱۳۹۲ آغاز کرد و با آن موفق شد جایزه ی ویژه افق های جشنواره ونیز را به دست آورد.
داستان «ماهی و گربه» درباره دانشجویانی است که برای شرکت در جشن بادبادک در کنار جنگلی اردو زده اند اما چیزی که در این میان اهمیت دارد، داستان است

در ابتدای فیلم هشداری می بینیم: صاحبان رستورانی که گوشت غیراحشام پخت می‌کردند....... این شروع مخاطب را آماده می‌کند تا یک داستان جنایی ببیند اما کمی که جلو می رویم، داستان از اهمیت می‌افتد و آنچه مخاطب را مجاب می‌کند تا کار را پی بگیرد، دوربین است. دوربینی که بی وقفه به دنبال بازیگرانش افتاده و حرف و حرکات آنها را ضبط می کند. یکی را رها می‌کند و به دیگری می چسبد. نفر بعدی و باز هم نفر بعدی. اما آنچه فرم یا همان ظرف شهرام‌مکری را دست نیافتنی می کند افتادن در مسیر دایره وار زمان و مکان است. آینده ای که به گذشته باز می گردد و زمان و مکانی که تکرار میشود. تکراری ادامه دار برای آدم های جدید
در واقع ساخت فیلم در یک سکانس پلان در سینمای امروز شاهکار به حساب نمی آید و اتفاقی است که توسط هیچکاک بزرگ در فیلم «طناب» (حداقل در ظاهر) در سال ۱۹۴۸ تجربه شده و در فیلم «مرد پرنده ای» که در سال ۲۰۱۴ منتشر شده، «الخاندرو اینیاریتو» این نوع فرم را بروز رسانی کرده است. اما کاری که شهرام‌مکری میکند و کسی به سراغش نرفته، نشان دادن زمان نیم ساعته در دو ساعت است، بدون اینکه مکان جابه جا شود و یا دوربین کات بخورد

مکری در فرم خود در فیلم «ماهی و گربه» فقط به دوربین اکتفا نمی کند و موسیقی و لوکیشن ش را نیز به خوبی در خدمت می گیرد و فضای خاص خود را می سازد. با اینکه شخصیت هایش را کامل تعریف نمی کند، اما می توند، تنها با استفاده از دیالوگ و نریشن، داستان هایشان را تعریف کند

شهرام مکری برای بار دوم و با ساختن فیلم «هجوم» همین مسیر فرمیک خود را طی می کند. با همان عوامل که در «ماهی و گربه» حضور داشته اند. نوشتن فیلمنامه را با کمک نسیم احمدپور نوشته و تهیه کنندگی فیلم را سپهر سیفی بر عهده داشت. بازیگران اصلی نیز «عبد آبست» و «بابک کریمی» بودند که در فیلم قبلی حضور داشتند
«هجوم» نیز با همان فرم دوربین و با همان درهم آمیختگی از زمان و مکان ساخته شده است. البته مکری این بار یک قدم دیگر نیز بر می دارد، تلفیق چند شخصیت در یک کالبد و یک بازیگر ( با بازی خوب عبد آبست )، ایجاد فضای سورئال تر و ترسناک تر، رها کردن مخاطب در میان معماهای داستان. داستان فیلم «هجوم» درباره موقعیت زمانی ویژه ای است. زمانی که تاریکی زمین را فراگرفته و حصارکشی های زیادی صورت گرفته تا مهاجرتی انجام نشود. بیماری های بسیاری نیز رواج پیدا کرده اند. زمانی که نه می توان گفت واقعیت دارد و نه می توان با صراحت تخیل صرف نویسنده گمانش کرد. در این بین نیز دو نفر مرده اند و یکی مفقود شده است و مأموران با کمک بازسازی صحنه جرم به دنبال قاتل می گردند


حالا «علی» قصه متهم به قتل است. اما این شخص واقعا کیست و چه کاری کرده؟ قاتل کیست و اصلا قتلی صورت گرفته است؟ سوال هایی که راوی درباره اش می گوید، اما مشکل این است که در میانه داستان، خود راوی برای مخاطب هویتی نامعلوم پیدا می کند. تا جایی که بتوان ادعا کرد فیلمی سوررئال می بینیم که تشخیص رویا و واقعیت در آن غیرممکن است. با همه اینها «هجوم» بسیار خوش ساخت است و مخاطب خاص خودش را جذب می کند و گرفتارش می کند. فرمش را دیکته می کند و فضایش را می سازد
البته شهرام مکری این را نیز می‌داند که چنین فرمی برای مخاطب عادی جذابیتی ندارد و حتی فیلم هایش برای نمایش در لیست سینماهای هنر و تجربه قرار می گیرند. او می داند که این راهی نیست که او را به قله ی شهرت در سینمای ایران برساند، اما راهی است که تاریخ به خاطر خواهد سپرد و تحسینش خواهد کرد، به خاطر جسارتش و ابتکارش و هوشش

 

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید