مراسم رسمي سالگرد درگذشت عباس کيارستمي عصر امروز چهارشنبه ۱۴ تير ماه ساعت ۱۸:۳۰ در مرکز همايش‌هاي بين‌المللي دانشگاه شهيد بهشتي آغاز شد و در اين مراسم که از سوي خانواده زنده ياد کيارستمي برنامه ريزي شده، علاوه بر حضور خانواده کيارستمي، حسن قاضي‌زاده هاشمي وزير بهداشت، محمدهادي ايازي معاون امور اجتماعي وزير بهداشت و هنرمنداني چون مسعود کيميايي، بهمن فرمان آرا، رضا کيانيان، ليلي گلستان، همايون ارشادي و... حضور دارند.

مراسم سالگرد درگذشت عباس کيارستمي در حالي با پخش فيلمي از مراسم خاکسپاري اين سينماگر فقيد آغاز شد که همراه با تصاويري از کيارستمي بود که گويي او خود ناظر بر فيلم خاکسپاري و حتي کارگردان آن است.

امير پوريا نويسنده و منتقد سينما که اجراي مراسم را به عهده داشت در ابتداي مراسم گفت: احتمالا تعجب بر انگيز است که چرا اين مراسم به جاي خانه سينما يا خانه هنرمندان در دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي برگزار شد ولي دليل آن اين است که طبق نگاه بهمن کيارستمي ترجيح داده شد به جاي سوگواري هاي معمول که در جاي خود مناسب است در اين مراسم به پديده اي بپردازيم که هنوز پرونده اش در ذهن ها و رسانه ها مفتوح است.

وي ادامه داد: بهمن کيارستمي در اين مراسم به دنبال اين بود که بستري فراهم شود تا درباره چگونگي روند درمان و فقدان عباس کيارستمي صحبت شود.

پوريا همچنين درباره کتابي که در اين مراسم رونمايي شد و در اختيار مخاطبان قرار گرفت، بيان کرد: اين کتاب توسط نشر نظر و با گردآوري بهمن کيارستمي آماده شده و حاوي يادداشت هاي روزانه کيارستمي در سال ۱۳۷۶ است. يعني زماني که او مشغول ساخت فيلم «طعم گيلاس» بود. در اين يادداشت ها مي توان به مضمون مرگ آگاهي کيارستمي رسيد.

رضا کيانيان در ادامه به عنوان نماينده اي از طرف خانواده کيارستمي سخن گفت.

وي در سخناني بيان کرد: من در اين مدت پيگير امور پرونده پزشکي کيارستمي بودم و شايد براي اين اينجا هستم. من هميشه جايگاه منطقي اين وسط داشتم يعني نه شلوغ کردم و نه ساکت بودم. جامعه پزشکي را هم از نزديک مي شناسم که هم پزشکان ديوصفت داريم و هم پزشکان فرشته صفت.

اين بازيگر سينما افزود: همه خواسته ما اين است که بعد از فوت آقاي کيارستمي اعلام کنند تقصير چه کسي بوده است. اين يک حرکت مدني است و بايد به جايي برسيم که بدانيم حقوق اجتماعي چيست.

کيانيان همچنين گفت: در اين مدت که بيش از يک سال طول کشيده ماجراي پرونده پزشکي پيگيري شد و حتي خود وزير بهداشت هم جزو شکات بودند اما هنوز هيچ چيزي درباره قصور پزشکي مطرح نشده است. اينکه در طول يک سال هيچ چيزي درباره پرونده عباس کيارستمي نگفته‌اند وضعيت را بدتر کرده است. ما همه دوست داريم بدانيم چه اتفاقي افتاده است؟

وي درباره احکامي که تا به حال صادر شده نيز گفت: بعد از يک سال دو تخلف انتظامي ذکر شده و دو قصور پزشکي که دکتر مير به حکم شکايت کردند و هنوز پرونده باز است. چرا همه چيز را روشن نمي گوييم. الان که شفاف نيستيم همه چيز بدتر مي شود. به پزشکي قانوني شکايت شده که از آن هم خبري نيست. اين کل ماجراست و ما مي خواهيم بدانيم بالاخره چه اتفاقاتي رخ داد.

کيانيان در ادامه با دعوت از دکتر رضا پايدار که از طرف وزير بهداشت از ۱۳ فروردين مامور سرپرستي تيمي براي رسيدگي به وضعيت پزشکي عباس کيارستمي و ارائه گزارش به وزير بهداشت شده دعوت کرد براي توضيحاتي سخنراني کند.

در ادامه مراسم يادداشت داريوش مهرجويي که در مراسم حاضر نبود قرائت شد که در آن درخواست شده پاسخي قانع کننده درباره قصور پزشکي در روند درمان کيارستمي داده شود.

در متن مهرجويي آمده بود: «در اين روزهاي داغ تيرماه و سالروز عباس کيارستمي عزيز بار ديگر درگذشت يار و همراه ديرينه‌ام را به خانواده و دوستان و هواداران اين مرد بزرگ سينما و هنر ايران تسليت مي‌گويم.

هرچند هنوز بعد از گذشت يک سال نتوانسته‌ام مرگ مظلومانه و غافلگيرانه او را باور کنم. در حال حاضر فقط در انتظار نتيجه پرونده پزشکي عباس عزيز هستم و از وزير محترم بهداشت پاسخي دقيق و روشن مي‌خواهم. چرا، چگونه و چه کساني باعث غفلت شدند؟ و آيا از چنين سهل‌انگاري بزرگي در حق يکي از سرمايه‌هاي ملي کشورمان مي‌شود چشم پوشيد؟

سه بار او را شکافتند و بيهوش کردند و سه ماه زجر کشيد... هرگز آخرين حرف‌هايش را فراموش نمي‌کنم: بدن مرا حسابي شخم زدند.»

دکتر پايدار در اين مراسم به ذکر جزئيات رسيدگي به روند درمان عباس کيارستمي از ۱۳ فروردين به بعد و بعد ۴ عمل جراحي که وي داشت پرداخت و گفت: شب ۱۳ فروردين دکتر هاشمي با بنده تماس گرفتند و گفتند سريع به بيمارستان جم بروم و گزارشي از وضعيت عباس کيارستمي بدهم. بنده دوازده شب در بيمارستان بودم و يک پرونده قطور پزشکي را خلاصه نويسي کردم و ساعت يک شب خدمت وزير بهداشت گزارش دادم.

وي ادامه داد: در همان ساعات با بيماري رو به رو بوديم که علايم حياتي بسيار پاييني داشت. نبض پايين، فشار خون پايين، برون ده ادراري صفر و... که با دارو و چند کار پزشکي تا ۶ صبح ادرار مريض برقرار شد که براي ما علامت خوبي بود. اگر وضع کليه بر نمي گشت بعيد بود وضعيت بيمار به ثبات برسد.

پايدار در سخناي عنوان کرد: ساعت يازده صبح وزير براي ملاقات آمدند و تيمي از استادان از تخصص هاي گوناگون براي رسيدگي به وضعيت درمان عباس کيارستمي تشکيل شد.

وي در ادامه بيان کرد: تيم مورد نظر سه بار به صورت حضوري در بيمارستان تشکيل جلسه داد و بعد پزشکان به صورت تک به تک از آقاي کيارستمي ويزيت مي کردند. من جايي يادداشت کردم که ۳۳ بار در اين مدت ويزيت هاي فردي صورت گرفته است ضمن اينکه در تمام اين مدت آقاي شجاعي که جراح اعصاب هستند در کنار آقاي کيارستمي بودند.

اين جراح متخصص با بيان اينکه موضوع اين است که قبل از تشکيل اين تيم عباس کيارستمي چهار بار عمل شده و وضعيت او بي ثبات بود، بيان کرد: ما طي ۳ ماه وضعيت ايشان را نسبتا به ثبات رسانديم. البته مشکلات هم پيش مي آمد. مثل اينکه در اين مدت يک بار دچار نشت ادرار شدند اما از هفته دوم بعد از تشکيل اين تيم ايشان از دستگاه تنفس جدا شدند. ايشان با علايم بدون تب و مشکل خاص به منزل منتقل شدند و بايد بخش سپري کردن بهبودي بعد از جراحي را طي مي کردند. در منزل هم دکتر مير که پزشک اصلي ايشان بودند ايشان را ويزيت مي کردند و هم من هفته اي چند بار به ايشان سر مي زدم. دکترهاي ديگر هم به ديدار ايشان مي رفتند. آقاي وزير هم دو نوبت براي عيادت ايشان رفتند حتي يک بار دکتر مير اعلام کردند که مي خواهند به ايشان خون تزريق کنند و بايد به بيمارستان منتقل شوند که آقاي کيارستمي نپذيرفتند. در نهايت آقاي مير خواستند که در خانه اين کار را انجام دهند که با واکنش منفي بنده مواجه شدند. دکتر مير گفتند مسئوليت اين کار را مي پذيرند و من هم در جوابشان گفتم در حال حاضر مسئوليت شما را هم به ما سپرده اند. در نهايت ترتيبي اتخاذ شد که آمبولانس و تجهيزات در منزل ايشان مهيا شود و در صورت انتقال خون و واکنش غيرطبيعي بدن، سريع به بيمارستان منتقل شوند که خوشبختانه مشکلي پيش نيامد.

وي ادامه داد: در ادامه روند درمان، ايشان دو بار تب کردند و به بيمارستان منتقل شدند و آبسه اي در کنار حالب ايشان ايجاد شد که توصيه ما اين بود عمل دوباره نشوند و با هدايت سي تي اسکن، اين آبسه تخليه شود. اين کار دشوار هم به خوبي پيش رفت تا براي دومين بار که ايشان تب کردند ديگر آقاي کيارستمي مصمم شدند براي ادامه درمان به فرانسه بروند. هيچ کدام از ما راضي به رفتن ايشان نبوديم و توصيه مي کرديم همين جا بمانند. حرف ما اين بود که مشکلات تا حدودي حل شده و مشکلات باقيمانده نيز ان شاالله حل مي‌شود اما آقاي کيارستمي به من گفتند وقتي آدم روي دور باخت است صندلي اش را عوض مي کند و ايشان فرداي روزي که اين موضوع را به من گفتند عازم فرانسه شدند.

رضا کيانيان در اين بخش با بيان اينکه شما جوري قصه را تعريف مي کنيد که انگار همه چيز خوب پيش رفته است و يک تعداد فرشته شبانه روز مواظب آقاي کيارستمي بودند، گفت: پس چرا ايشان فوت کردند؟ در اين ميانه چه اتفاقاتي افتاد؟ چرا ادرار وارد خون ايشان شد؟ اينها سوال هايي است که مدام پرسيده مي‌شود و جوابي براي آنها نيست.

اينکه قبل از ۱۳ فروردين و در ۴ عملي که ايشان انجام دادند آيا ايرادي وجود داشته يا نه در توان پاسخگويي من نيست چراکه من مرجع قضاوت و توضيح نيستمدکتر پايدار گفت: بنده، وزير و تيم درمان مورد اشاره از ۱۳ فروردين ماه وارد پروسه درماني ايشان شديم. اينکه قبل از ۱۳ فروردين و در ۴ عملي که ايشان انجام دادند آيا ايرادي وجود داشته يا نه در توان پاسخگويي من نيست چراکه من مرجع قضاوت و توضيح نيستم. مي توانم بگويم عارضه اي اتفاق افتاده بود و ايشان را که ديدم در وضعيت بسيار ناپايداري بودند اما اينکه چرا ايشان در چنين وضعيتي بودند بايد پزشکي قانوني و کارشناسان اين امر را توضيح دهند.

وي در پايان گفت: آقاي دکتر روحاني که در زمينه هاي هنري فعال هستند مسئول بيهوشي اول ايشان بودند. آقاي کيارستمي از طريق ايشان با دکتر مير آشنا شدند و در واقع دکتر مير انتخاب خودشان بود.

در ادامه اين مراسم دکتر ايرج حريرچي معاون وزير بهداشت براي ارائه توضيحات بيشتر و دقيق تر به صحنه فراخوانده شد. وي ضمن ابراز همدردي جامعه پزشکي و مسئولان پزشکي با خانواده کيارستمي، هنرمندان و دوستداران وي گفت: در ابتدا لازم است دو پيش مقدمه را براي روشن شدن افکار مردم ذکر کنم. اول اينکه آنچيزي که مردم به عنوان خطاي پزشکي مي شناسند ما به آن عوارض ناخواسته پزشکي مي گوييم که از عوارض مرتبت با پزشکي است و قابل پيش بيني نيستند اما يک خطاي پزشکي هم داريم که اتفاقات ناخواسته پزشکي قابل پيگيري هستند و يک مورد سومي داريم که به عنوان تقصير پزشکي يا سوءرفتار حرفه اي ناميده مي‌شود که در اين بخش بايد ثابت شود که پزشک با نيت تعمدي اقداماتي را انجام مي دهد يا انجام نمي دهد که به ضرر بيمار است و اين کار براي پزشکي نفعي دارد.

وي ادامه داد: وزارت بهداشت يک ناظر کلي است که به همراه سازمان نظام پزشکي بر اين سه اتفاقي که ذکر کردم نظارت مي کند اما وزارت بهداشت اختيار صدور هيچ حکم قضايي را ندارد. اين الگوي قانوني در جامعه پزشکي برگرفته از نظام قانوني پزشکي فرانسه است براي همين مردم دو جا براي رسيدگي به شکايت هاي پزشکي خود دارند؛ يکي از طريق سازمان نظام پزشکي که تخلفات انتظامي را رسيدگي مي کند و دوم از طريق قوه قضاييه که به جرايم پزشکي رسيدگي مي کند. پزشکي قانوني در قوه قضاييه فعال است و کميسيون هاي مختلفي در قوه قضاييه با قاضي هاي متنوعي وجود دارند که به تخلفات جوامع مختلف از جمله جامعه پزشکان رسيدگي مي کنند.

اين پزشک و معاون وزير بهداشت عنوان کرد: در مرحله اول دادگاه يک قاضي دارد. وقتي در قوه قضاييه طرح شکايت از طريق خانواده کيارستمي مطرح شد در همين دادگاه به آن رسيدگي شد و بعد از آمدن حکم و درخواست تجديدنظر از طرف خانواده به کميسيون سنگين تري که يک کميسيون يازده نفره بود رفت و من هم يکي از کارشناسان مدعو اين کميسيون بودم. در دادگاه تجديدنظر به جاي يک قاضي، سه قاضي با ۱۵ سال سابقه حضور دارند.

وي افزود: در سازمان نظام پزشکي که به تخلفات انتظامي رسيدگي مي کند از طرف خانواده کيارستمي شکايتي مطرح نشد اما به دستور وزير و به عنوان مدعي العموم شکايتي مطرح شد که احکام آن هم صادر شد. پزشک معالج که محکوم در اين حکم بود به آن اعتراض کرد و در مرحله تجديدنظر قرار دارد.

قائم مقام وزارت بهداشت با بيان اينکه شما بايد توجه داشته باشيد که ما به عنوان افراد حقوقي معذوريت هايي براي بيان محتواي حکم هاي قانوني داريم، گفت: حکم وقتي اعلام عمومي مي‌شود که قاضي تشخيص بدهد خصوصا وقتي در مرحله تجديدنظر قرار داشته باشد اين احکام اعلام نمي شود.

حريرچي در ادامه به تشريح آنچه از وضعيت کيارستمي در طول سه ماه که در جريان درمان وي قرار داشت پرداخت و گفت: در مرحله اول کيارستمي به دليل کم خوني و احساس ضعف و بي حسي و با توصيه هايي که به ايشان شده بود به پزشک مورد نظر خودشان مراجعه کردند. شايد اگر در اين مرحله با ما مشورت مي کردند با يک پروتکل احتياطي از همان ابتدا روند درمان ايشان را پي مي گرفتيم.

کيانيان در باره اين بخش از حرف هاي حريرچي خطاب به وي گفت: وقتي کسي مريض مي‌شود به پزشک مراجعه مي کند. همه مريض ها که نمي توانند با شما مشورت کنند. پست و مقام شما براي کار ديگري است. سوال اين است که دکتر هاشمي وقتي به عنوان مدعي العموم وارد ماجرا شدند پس حتما گزارشي تحويل دادند و ما درخواست داريم اگر نمي توانيد آن حکم ها را بگوييد درباره اين درخواست توضيح دهيد.

حريرچي در پاسخ به کيانيان اظهار کرد: نکته من در مورد بحث قبلي اين بود که وقتي من پزشک خودم را انتخاب مي کنم مسئوليت اين انتخاب را هم بايد به عهده بگيرم. نکته اين است که براي انجام اين عمل آمادگي بيشتر بيمار، زمان بيشتر و حمايت هاي بيشتر پزشکي و غيرپزشکي بايد اعمال مي شد. با تشخيص پزشک معالج بايد بخش هايي از روده ايشان برداشته مي شد و عمل هم به درستي پيش مي رود اما بعد از عمل عارضه اي حادث مي‌شود و باعث مي‌شود روند آنطور که بايد پيش نرود. از ۱۷ اسفند ۹۴ تا ۲۰ اسفند ۹۴ ايشان افت فشار خون و ميزان هموگلوبين پاييني داشتند و براي رد احتمال جمع شدن خون داخل شکمشان عمل مي شوند. به دو علت فرد ممکن است دچار اين عارضه شود؛ يکي به دليل مشکلات انعقادي که ناشي از داروها و ... است يا به علت اختلال در رگ هاي خون دهنده که يکي از نشانه هاي مشکل در عمل جراحي است. در رسيدگي ها مشخص شد اين مشکل ناشي از اختلال در رگ هاي خون دهنده نبوده اما نکته اين است که عمل دوم آيا سر وقت انجام شده يا نه. در حال حاضر حکم انشا شده و حکم اوليه را داده اند که آقاي بهمن کيارستمي هم اينجا اعلام کردند در حکمي به ايشان ابلاغ شده شاکي محق بوده و اين مورد قابل مطالعه است اما شاکي به اين مورد راضي نبودند و تجديدنظر دادند.

حريرچي که به نظر مي رسيد بيش از اين مايل به توضيح درباره ۴ عملي که در يک ماه اول درمان عباس کيارستمي رخ داده نيست با سخنان وزير بهداشت خطاب به وي که به عنوان يک جراح برازنده مي توانيد نظر شخصي خودتان را به عنوان فرد حقيقي بگوييد، گفت: اينکه تاخير در عمل دوم باعث بروز مشکلاتي شده، اعلام شده است. در مورد بروز عفونت دو نظريه متفاوت مطرح شده است. درباره اينکه آيا اين عفونت ناشي از آسيب جراحي بوده يا عفونت اختلاف نظر وجود دارد. در ادامه روند درمان ايشان نيز عارضه ديگري پيش مي آيد و آن التهاب کيسه صفرا بوده است. التهاب کيسه صفرا بدون سنگ صفرا در اثر عمل طولاني و بستري هاي طولاني ايجاد مي‌شود که عمل ديگري براي رفع اين موضوع انجام مي شود. من هم مي گويم که وقتي به ديدن ايشان رفتم در وضعيت نامناسبي بودند اما طي سه ماه بعد گرچه دچار مشکلاتي شدند اما در وضعيت نسبتا ثابتي قرار داشتند تا رفتن ايشان به فرانسه اتفاق افتاد که عليرغم مخالفت همه ما، ايشان تصميم به اين سفر گرفتند و حتي بعضي از ما وقتي ايشان در فرودگاه بودند متوجه سفرشان شديم.

همچنين فيلم «فريم ۱۳» از آخرين فيلم نيمه تمام «۲۴ فريم» ساخته کيارستمي پخش شد.

مهر