یکی از اکران‌های اخیر هالیوود، «The Upside» (به‌زعمِ بعضی ترجمه‌ها «قسمت بالایی») ساخته «نیل برگر» است که بازسازی اثر فرانسوی The Intouchables (2011) است؛ درباره رابطه دو مرد که یکی‌از‌آنها ثروتمند بوده اما روی ویلچیر نشسته و دیگری، مجرمی سابقه‌دار اما بیکار است. نقش مردی که روی ویلچیر نشسته را «برایان کرانستون» ایفاء می‌کند؛ ازاین‌رو به چهره‌هایی اشاره می‌کنیم که پیش‌تر در چنین نقشی ظاهر شده و درخشیده‌اند.

1
ران کوویچ
فیلم: متولد چهارم جولای
الیور استون در برگردان سینمایی کتاب «متولد چهارم جولای» سراغ «تام کروز» رفت تا نقش اصلی فیلم را به او بسپارد؛ قهرمانی نجات‌یافته از جنگ ویتنام به‌نامِ «ران کوویچ»؛ البته بازگشته بر روی ویلچیر که بعدها به یک چهره ضدِجنگ تبدیل می‌شود و این کتاب را براساسِ خاطرات خود می‌نویسد. آنها که فیلم را دیده‌اند، ‌خوب می‌دانند که «تام کروز» چگونه این شخصیت که هنگام ساخت اثر زنده بود (هنوز هم هست و 72سال سن دارد) را بازسازی کرد. او حتی خارج از زمان حضورش مقابل دوربین هم تاحدِ‌ممکن با ویلچیر تردد می‌کرد و آن‌قدر در این قالب، خوب ظاهر شد که خود «کوویچ» مدال برنزی‌اش را به او اهداء کرد؛ درحالی‌که تهیه‌کنندگان فیلم درابتدا هیچ تمایلی به استفاده از او در این نقش نداشتند.

2
استیون هاوکینگ
فیلم: نظریه همه‌چیز
«نظریه همه‌چیز» محصول 2014 است و به یکی از تأثیرگذارترین آدم‌های قرن می‌پردازد: «استیون هاوکینگ» که نه‌تنها به‌عنوانِ یک فیزیک‌دان نظری نابغه؛ بلکه به‌عنوانِ فردی با ویژگی‌های فیزیکی خاص که مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری دانشگاه کمبریج شد؛ به‌شهرتی جهانی رسید. نقش او را در ساخته تحسین‌شده «جیمز مارش»، جوانی مستعد به‌نامِ‌ «ادی ردماین» بازی کرده که به‌خاطرش اسکار بهترین بازیگر مرد را نیز گرفت. او درباره این نقش گفته: «قبل از فیلم‌برداری، یک‌بار هاوکینگ را دیدم و در سه‌ساعتی که همکلام بودیم؛ تنها هشت جمله گفت که کمکی برای خلق این شخصیت به من نکرد! سراغ روش دیگری رفتم؛ اول کاهش هفت‌کیلوگرم از وزن و بعد، چهارماه تمرین با یک رقصنده تا به من کمک کند کنترل بهتری بر روی اعضای بدنم داشته باشم».

3
کریستی براون
فیلم: پای چپ من
«کریستی براون» سال 1932 در دوبلین متولد شد؛ البته با شرایطی که به آن «فلج مغزی» می‌گویند و براساسِ آمار؛ تنها یکی از هر 13 نوزاد با این شرایط، زنده می‌ماند. او هم به‌عنوانِ یکی از آن بازمانده‌ها، تبدیل به نویسنده‌ای شد که داستان زندگی‌اش را درقالبِ ‌کتاب «پای چپ من» در سال 1954 منتشر کرد؛ اثری که سال 1989 توسط «جیم شریدان» به فیلم تبدیل شد و نقش این شخصیت منحصربه‌فرد را به «دنیل دی لوئیس» سپرد. جایزه اسکار حق او بود اما عده کمی می‌دانند که حین ساخت اثر، دوتا از دنده‌های او شکست! بسیاری از صحنه‌های فیلم نیز مقابل یک آینه بازی و فیلم‌برداری شد؛ زیرا لوئیس برعکس شخصیت واقعی؛ تنها می‌توانست پای راست خود را آن‌گونه که لازم بود، حرکت دهد!

4
ویلیام ترینر
فیلم: من پیش از تو
اگر بخواهیم به نمونه‌ای بدون مابه‌ازای بیرونی اشاره کنیم؛ باید از «ویلیام ترینر» نام ببریم که توسط «جوجو مویز» در «من پیش از تو» (2012) خلق شد. محبوبیت این کتاب باعت شد تا در سال 2016 فیلمی براساسِ‌آن به‌کارگردانیِ «تیا شروک» روانه اکران شود که به‌خاطرِ روایتی مأیوسانه، با واکنش منفی جامعه معلولین مواجه شد. نقش «ویلیام» که جوانی موفق است اما بعد از یک تصادف، از ناحیه گردن به پائین کاملاً فلج شده را «سم کلفلین» بازی می‌کند که تقریباً در تمام فیلم روی ویلچیر نشسته. وی در مصاحبه‌ای گفت: «این نقش، یکی از دشوارترین چالش‌های حرفه‌ای‌‌ام بود. بدترین قسمت این بود که مدام باید به خودم یادآوری می‌کردم که نباید هیچ‌گونه تکانی به بدنم بدهم که برعکسِ آنچه به‌نظر می‌رسد؛ کار ساده‌ای نبود».

5
رابرت تی. آیرونساید
فیلم: آیرونساید
البته درست این‌است‌که به‌جایِ واژه فیلم، از عبارت «مجموعه تلویزیونی» استفاده کنیم. این سریال که بین سال‌های 1967 تا 1975 و در هشت فصل (199 قسمت) از شبکه NBC پخش می‌شد؛ آن‌قدر به‌یادماندنی و ارزشمند هست که در این فهرست جا بگیرد؛ ضمنِ‌آنکه در ایران نیز پخش شده و نسلی با آن خاطره دارند. «ریموند بر» در این مجموعه نقش اصلی یعنی کاراکتر «آیرونساید» را بازی می‌کرد؛ پلیسی وظیفه‌شناس که حین مأموریت، گلوله خورده و از کمر به ‌پائین فلج شده و حالا، به‌عنوانِ مشاور پلیس فعالیت دارد و ماجراها را پیش می‌برد. «بر» حین ایفای این نقش، بلایای متعددی را تجربه کرد؛ مانند شکستن دو انگشتش موقع فیلم‌برداری، استرس بدنی به‌خاطرِ نشستن طولانی‌مدت روی ویلچیر و آسیب جدی به چشمانش به‌خاطر خیره‌شدن به پروژکتور.