«کلارا» ۶۶ ساله، یک روزنامه نگار بازنشسته است که از سرطان جان به در برده و می خواهد بازنشستگی اش را با آرامش طی کند که سر و کله یک شرکت ساختمان سازی در همسایگی اش پیدا می شود. شرکت می خواهد آپارتمان او را بخرد تا بتواند آن را خراب کند و به جایش یک مجتمع لوکس بسازد. اما آپارتمان کلارا، تاریخچه زندگی اوست و وی نمی خواهد خانه خاطراتش را بفروشد.

شخصیتی که نقش او را «سونیا براگا» بازی می کند، قهرمانی مُدرن است. زنی قوی، مستقل و هُشیار که برای دفاع از باورش نیازی به تأیید خانواده و دوست و آشنا ندارد. «سونیا بارکا»، یکی از غولهای بازیگریِ سینما و تلویزیون برزیل است. او همچنین در ایالات متحده هم کار کرده و تاکنون سه بار نامزد جایزه «گُلدن گلوب» شده است.

«Aquarius» فیلم تازه کله بر مندونکا فیلیو برزیلی، یک ملودرام تاثیرگذار است و با کار قبلی او به نام «صداهای همسایه» بسیار تفاوت دارد هر چند محل وقوع اتفاقات و شکل گیری مراودات تقریباً یکسان است و یکبار دیگر در سواحل آفتابی و شهرهای گرم برزیل طی طریقت می کنیم. مندونکا فیلیو این بار روی زندگی یک زن رو به پیری با بازی عالی سونیا براگا هنرپیشه زن مطرح برزیلی تمرکز می کند و رویارویی او را با سودجویان بیرحم دنیای املاک و مستغلات به تصویر می کشد. «Aquarius» قصه زنی است که می کوشد عزیزترین چیز زندگی اش را که خانه مسکونی اش است حفظ کند و همین طور نشانگر تلاش یک مرد طماع و حقه باز دنیای املاک و مستغلات که تلاش می کند این خانه محبوب را از دست این زن بیرون بکشد و سر او کلاه بگذارد. اگر این منزل برای این زن که کلارا نام دارد، بسیار مهم و عزیز و استثنایی است، به این سبب است که سال ها در آن زیسته و خاطرات پر تعداد و مختلف زندگی او در همین محل شکل گرفته است. در فیلم «صداهای همسایه» یک تم مدرن در متن قصه احساس می شد و لابد دوستداران آن فیلم تم کهنه پرستی حاکم بر فیلم جدید فیلیو را نمی پسندند اما این فیلم همچون کار اخیر سباستین لیلیو که نام آن (گلوریا) است، می تواند قشرهای متفاوتی را جذب خویش سازد و یک کار واقعاً مردمی است.

تنها فرد بازمانده

اتفاقات در شهر ساحلی رسیف برزیل روی می دهد که ادغامی از فضاهای سنتی در طول ساحل کنار عمارت های بلند و مدرن و مجتمع ها و خانه هایی کوچک تر و قدیمی است که تا این لحظه در مقابل موج فزاینده مدرن سازی مقاومت کرده اند، در یکی از همین خانه های قدیمی و سنتی است که کلارا زندگی می کند. او یک موزیسین و منتقد موسیقی بازنشسته است که در مجتمعی زندگی می کند که سایر ساکنان آن با وسوسه شدن مقابل پیشنهادات یک بساز و بفروش به شدت منفعت طلب آپارتمان خود را فروخته و رفته اند و کلارا را تنها گذاشته اند و او تنها بازمانده از ساکنان متعدد این مجتمع مسکونی است که گول این بساز و بفروش را که دیه گو نام دارد (و رل او را هومبرتو کارائو بازی می کند) نخورده و خانه اش را همچنان حفظ کرده است. هدف دیه گو کوبیدن کل عمارت و ساختن یک برج تازه در همان مکان است تا از این طریق بتواند کاسبی بیشتری داشته باشد. حتی وقتی دیه گو رقم ۶۰۰ هزار دلار را به کلارا برای واگذاری خانه اش پیشنهاد می کند، وی نمی پذیرد و توصیه های دخترش (ماو جنکینز) که او نیز اعتقاد دارد بهتر است مادرش آنجا را رها و در جای دیگری اقامت کند، تاثیری روی او نمی گذارد.

در جایگاه «بزرگ» خانواده

وقتی مندونکا در همان اوایل فیلمش ما را به سال ۱۹۷۹ منتقل می کند و عمه کلارا را که با بازی تالیا پرز روبروی ما خودنمایی می کند، حین زندگی در همان منزل به تصویر می کشد، بیش از پیش مشخص می شود که چطور از هر در و دیوار این خانه دریایی خاطره لااقل از دیدگاه کلارا می بارد و به چه سبب او مایل نیست اینجا را ترک کند. مندونکا در نمای بعدی کلارا را در همان محلی نشان می دهد که سال ها پیش عمه اش نشسته بود و این تدبیر برای این است که مشخص شود کلارا حالا جای عمه اش را گرفته و «بزرگ» خاندان خود شده و با نگاهی پر تجربه به زندگی و اتفاقاتی می نگرد که او را به نقطه کنونی کشانده است. حالا بهتر می توان فهمید که همین خانه به مدت حداقل نیم قرن در بطن زندگی خانواده ای جای داشته که کلارا پیشتر عضو کوچک آن بود و حالا «بزرگ» آن است و از خاطرات آن رهایی ندارد. کلارا البته سه فرزند و پنج- شش نوه دارد اما مشخص است که از کاراکتر مستقل و قدرتمندی بهره می گیرد و با خودش زندگی می کند و نه با تکیه بر اطرافیانش.

مکاشنه روانی

مندونکا در تصاویر بعدی اش می گوید که چطور همسر کلارا سال ها پیش در گذشته و او چگونه در سال های بعدی بدون وی زیسته است. انتخاب سونیا براگای کهنه کار و مسن برای ایفای این رل احساسی دشوار، بهترین انتخاب مندونکا در راه تهیه این فیلم بوده است و او با موفقیت کامل توانسته است آدمی را جلوه گر شود که هم از خاطرات و زندگی سپری شده دوری نمی جوید و هم پیوسته به سوی جلو و در مسیری حرکت می کند که با شرایط فعلی دنیا همسو است. بیش از ۳۰ سال پیش او در فیلم های هالیوودی «زن عنکبوتی» و «دانا فلور و دو همسرش» شخصیتی تند و ناآرام بود و حالا با بالا رفتن سنش طبعاً چهره ای آرام تر و مدبرتر است که می داند با مشکلات زندگی چه کند. تطابق زندگی هنری حقیقی سونیا براگا با زندگی کاراکتر خیالی اش در فیلم تازه مندونکا محصول هنرمندی این بازیگر کهنه کار است و در فیلمی شکل می گیرد که علیرغم تمامی تاکید فیلمساز بر روی اتفاقات مورد اشاره، بیشتر یک مکاشفه و بررسی در روحیات و وجوه مختلف روانی کاراکترهای آن و بحث ارزیابی شخصیت ها و به ویژه زنی است که آموخته مقاوم باشد و با هر تهدید و فریبی از صحنه خارج نشود.

«آکواریوش»، فیلمی است برجسته از سینمای برزیل که به مسائل خصوصی و شخصی می پردازد و همزمان خشونت، فاصله طبقاتی، فساد و خویشاوندسالاری را به تصویر می کشد. این فیلم، از ماه ژوئیه در بیش از پنجاه کشور جهان به نمایش درمی آید.

 مشخصات فیلم

عنوان: «Aquarius»

محصول: برزیل

ژانر: اجتماعی و ملودرام

سناریست و کارگردان: کله بر مندونکا فیلیو

بازیگران اصلی: سونیا براگا، ماو جنکینز، ایراندیر سانتوز و هومبرتو کارائو