"محمد کارت"

شما زمان دریافت جایزه گفتید خوشحالید از مردم جایزتون رو گرفتید، به نظرتون چرا این جایزه  رو از هیئت داوری این جشنواره دریافت نکردید؟

از دید داوران، فرهنگِ تقسیم اراضیه تا همه، وقت رفتن از جشنواره خوشحال باشن. حتمن گفتن چون این مستند پنج، شش تا جایزه مهم سال رو گرفته دیگه بهش جایزه ندیم. من هم اصلن آدم معترضی نیستم و همین که کاندید شدم یعنی فیلم حائز اهمیت بوده اما سیاست های هر جشنواره که تبدیل هم شده به یک فرهنگ، باعث شده هممون با هم خوشحال از جشنواره بریم بیرون.

گرچه شاید چون فیلم های کوتاه و مستند کمتر جدی گرفته میشن نسبت به فیلم های بلند سینمایی از کارگردانان فیلم بلند بیشتر راجع به فیلم بعدیشون پرسیده میشه، شما راجع به فیلم بعدیتون گفتنی دارید؟

فیلم بعدیم رو تموم کردم و الان آماده ی نمایشه. یک مستند بلند اجتماعیه به تهیه کنندگی رامبد جوان به اسم بختک. فرستاده هم میشه برای جشنواره حقیقت.

و موضوعِ بختک؟

درباره ی خانواده ست با محوریت زن و قشری که ازشون صحبت میشه قشر پایین شهر شیرازه.

از اون جا که فیلم کوتاه در ایران بازار عرضه برای برگشت سرمایه نداره و تنها امید فیلمسازان فیلم کوتاه نمایش فیلم هاشون در جشنواره هاست توصیه شما به عنوان یک فیلمساز چیه برای دیده شدن فیلم های کوتاه ایران؟

فیلم کوتاه خیلی بازار عرضه و تقاضای بیشتری می تونه داشته باشه چرا که همون قدر که آدمای امروز حوصله ی کتابای قطور رو ندارن یا وقتشو ندارن سعی می کنن کتابای جیبی ای داشته باشن و توی مترو و توی اتوبوس یا هر جایی که وقت گیر میارن یه مطالعه ای داشته باشن، فیلم کوتاه هم می تونه یه بسته ی فرهنگی خوب باشه که مخاطبِ امروز که سرش شلوغه بتونه استفادش رو ببره که اگه در این راستا گروه هنر و تجربه که تازه شروع به فعالیت کرده تداوم داشته باشه می تونه بابی باشه برای عرضه و نمایش سینمای مستند و فیلم های کوتاه و فیلم های تجربی.

با توجه به این که شما در زمینه ی بازیگری هم فعال هستید، منجمله بازی در "بی خود و بی جهت" عبدالرضا کاهانی، در حال حاضر مشغول بازی در فیلمی هستید؟

امسال هنوز بازی نکردم. آخرین بازیم اسفند سال گذشته بود در فیلم سینمایی "آزادی مشروط" به کارگردانی حسین مهکام.

قصد ورود به فیلمسازی در عرصه ی فیلم بلند سینمایی رو دارید یا ساخت مستند و فیلم کوتاه رو ترجیح می دید؟

با ساخت فیلم مستند و فیلم کوتاه داستانی بیشتر پیگیر این هستم که سبک و سیاق خودمو پیدا کنم که اگر قرار باشه فیلم بلند سینمایی بسازم از جنس خودم باشه. واقعیت اینه که احساس می کنم فیلم کوتاه و مستند اونقدر که باید معبر خوبی برای ابراز اندیشه ها نیست و به این دلیل مخاطب کمتری داره. ولی اگه توانایی و حرفی برا گفتن باشه در فیلم بلند سینمایی بیشتر میشه ابرازش کرد به دلیل این که تریبون بهتریه و مخاطب بیشتری داره.

نگاهی به فیلم مستند "خون مردگی" / نفس کشیدن در زیر آب

علیرضا موسیوند- "خون مردگی"ساخته ی "محمد کارت" فیلم ویژه ایست.

این فیلم مانند هر فیلم خوب دیگری از همان سکانس ابتدایی و نماهای آغازین، دنیای خود را می سازد.از همان سکانس آغازینی که دوربین در زیر آب قرار دارد و ما شاهد آب بازی کودکان هستیم و بعد که دوربین از زیر آب خارج می شود و شروع به حرکت در یکی از محله های پائین شهر شیراز می کند، همچنان افکت صدای زیر آب را داریم .

صدایی که به ما می گوئید، زندگی در این محله ها ی فقیر نشین و مشکلات فرهنگی و اقتصادی که دارند، دست کمی از نفس کشیدن در زیر آب ندارد و با توجه به شرایط بدی که برای زندگی در این محله ها وجود دارد، کمتر کسی می تواند به سمت بزه کاری نرود.

نوع نگاه فیلم ساز به مسئله ای که در فیلم خود طرح می کند،نگاهی ناتورالیستی است.(وقتی این واژه ی ناتورالیستی را می شنوم خود به خود به یاد فیلم بوتیک حمید نعمت اله می افتم.)فیلم ساز جبر محیط و شرایط را دلیل اصلی وضعیت بد و اسفناک جوانان فقیر این محله ها می داند و آن را مانعی بزرگ در سر راه این جوانان ، در زندگی می داند.مانعی که باعث می شود آنها نتوانند فردیت خود را در زندگی اعمال کرده و استعداد هایشان را بارور کنند.

اما اصلی ترین عامل موفقیت فیلم ،فرم جذاب آن است.فرمی که به شدت در خدمت فیلم است و کمک می کند تا فیلمساز حرفش را بزند.تدوین جذاب ،فرم بصری عجیب فیلم و سوالات مناسبی که فیلمساز از آدم های درون مستند می پرسد ،همگی کمک بسزایی به فیلم کرده اند.(این سولات به فیلم کمک ویژه ای کرده اند، به خصوص که فیلم یک مستند گفتگو محور است.)اگر از تدوین شروع کنیم باید گفت که نماها به خوبی پشت سر هم قرار گرفته اند.برای نمونه بعد از سکانس ابتدایی که در بالا به آن اشاره شد ما شاهد سکانسی هستیم که نما های عمومی از شهر را به ما نشان می دهد و فیلمساز با حرکت سیال دوربین بر فراز شهر و استفاده از گفتار متنی که در واقع نظرات عامه ی مردم را درباره ی جوانان خلافکار فیلم می گوید سعی می کند تصویری را که در ذهن عامه از این جوانان وجود دارد را، برای ما بازگو کند.فیلمساز در سکانس بعدی به سراغ این جوانان رفته و با آنها سر صحبت را باز می کند.این نوع چینش سکانس ها به فیلم کمک می کند تا موضوع را به خوبی باز کرده و ما را از نظرات گوناگون در مورد این جوانان مطلع  کند.

جلوه ی بصری فیلم نیز کاملاً در خدمت آن است.استفاده از لنز"واید"،فولوفوکوس های به موقع ، استفاده ی مناسب از نور و ضد نور و نما های" لو انگل  "کمک زیادی به فیلم کرده است.(گاهی که جوانان خلاف کار فیلم در گفتگو با فیلم سازبا افتخار و بدون هیچ گونه ناراحتی از کارهای خلافی که کرده اند می گویند فیلمساز با استفاده از ضد نور یا تصاویر فولو شده ،حس ترس عجیبی را در بیننده ایجاد می کند.)

اما جذاب ترین نکته ی فیلم که باعث می شود به آینده ی فیلمساز امیدوار بود،نگاه غمخوارانه و غیر منفعلانه ی او نسبت به ماجراست.(محمد کارت فقط یک ناظر صرف نیست.)او سعی می کند در جریان اتفاقاتی که اطرافش می افتد تاثیر گذار باشد.به عنوان مثال به فصلی از فیلم دقت کنید که او به همراه یکی از همین جوانان خلافکار به نزد مسئول گروه تعزیه خوانی می رود که سابق بر این ،جوان در آن مشغول بوده است و سعی می کند تا با وساطت کاری کند، تا جوان به گروه برگردد.(تدوین فیلم در این فصل فوق العاده است و جای کات ها واقعاً مناسب هستند.)

و در آخر...

11 سال قبل از خونمردگی و محمد کارت ،پرویز شهبازی با نفس عمیق نشان داد که زندگی برای بخشی از جوانان این مملکت مانند نفس کشیدن در زیر آب ،مشکل است.باید از خود پرسید که چرا پس از 11 سال همچنان بخشی از جوانان این مملکت نمی توانند استعداد های خود را بارور کنند.

اختصاصی سی و یک نما

مصاحبه و عکس ها از پویه حسینی