۱. ناگهان تابستان گذشته (Suddenly, Last Summer) - ۱۹۵۹
کارگردان: جوزف ال. منکیه‌ویچ
این فیلم بر پایهٔ نمایشنامه‌ای از تنسی ویلیامز ساخته شده و بازیگرانی همچون الیزابت تیلور و کاترین هپبورن را در اوج درخشش هنری‌شان گرد هم آورده است. «ناگهان تابستان گذشته» با روایتی روانشناختی و رگه‌هایی از تعلیق، به بررسی اسرار خانوادگی و آشفتگی‌های درونی شخصیت‌ها می‌پردازد. فیلم به واسطهٔ فیلمنامهٔ محکم و اجراهای قدرتمند بازیگران، اثری تکان‌دهنده و ماندگار به شمار می‌رود.
کاترین هپبورن و الیزابت تیلور، هر دو، به‌خاطر بازی در این فیلم برای دریافتِ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد شدند.
۲. مکانی در آفتاب (A Place in the Sun) - ۱۹۵۱
کارگردان: جرج استیونز
اقتباسی از رمان «تراژدی آمریکایی»، با بازی درخشان الیزابت تیلور و مونتگومری کلیفت که در آن تمایلات و جاه‌طلبی‌های یک مرد جوان در برابر رابطهٔ عاطفی‌اش قرار می‌گیرد. «مکانی در آفتاب» با فضاسازی باشکوه و ریتمی نفس‌گیر، تصاویری مملو از احساس و زیاده‌خواهی انسان را به تصویر می‌کشد و یکی از مهم‌ترین آثار در کارنامهٔ جرج استیونز محسوب می‌شود.
مونتگومری کلیفت و شلی وینترز برای بازی در این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن شدند.
فیلم‌های ایرانی پنجره و تکیه بر باد از روی داستان این فیلم ساخته شده‌اند.
۳. وارثه (The Heiress) - ۱۹۴۹
کارگردان: ویلیام وایلر
اولیویا دو هاویلند در نقش دختری خجالتی که وارث ثروتی قابل توجه است، هنرنمایی خیره‌کننده‌ای دارد و مونتگومری کلیفت نیز در نقش مردی پرابهام ظاهر می‌شود که قصد نزدیک شدن به او را دارد. «وارثه» با پرداختی ظریف از احساسات سرکوب‌شده و جاه‌طلبی‌های پنهان، تصویری تماشایی از روابط انسانی و فشارهای اجتماعی قرن نوزدهم ارائه می‌دهد.
۴. سونات پاییزی (Autumn Sonata) - ۱۹۷۸
کارگردان: اینگمار برگمان
برگمان در «سونات پاییزی» با تکیه بر صحنه‌های محدود و دیالوگ‌های عمیق، رابطهٔ پیچیدهٔ مادر و دختری را به زیبایی و ظرافت آشکار می‌کند. این اثر با بازی درخشان اینگرید برگمان و لیو اولمان، تماشاگر را به سفری درونی می‌برد تا از لایه‌های پنهان عواطف انسانی پرده بردارد و تأثیر مشکلات حل‌نشدهٔ گذشته را بر زندگی شخصیت‌ها نشان دهد.
۵. چراغ گاز (Gaslight) - ۱۹۴۴
کارگردان: جرج کیوکر
با بازی ماندگار اینگرید برگمان و شارل بویه، «چراغ گاز» یکی از روانشناسانه‌ترین فیلم‌های دوران طلایی هالیوود است. داستان همسر جوانی که به‌تدریج تحت سلطهٔ ذهنی شوهرش قرار می‌گیرد و او را از واقعیت دور می‌سازد، نمونه‌ای پیشگام از به‌تصویرکشیدن سوءاستفادهٔ روانی در سینماست. فضای دلهره‌آور و فیلمبرداری سایه‌روشن، جذابیت آن را دوچندان می‌کند.
۶. شهرک پسرها (Boys Town) - ۱۹۴۱
کارگردان: نورمن تاروگ
داستان واقعی کشیشی که برای رسیدگی به نوجوانان بی‌سرپرست و بزهکار، شهری کوچک تأسیس می‌کند و تلاش می‌کند با آموزش و مهربانی، آیندهٔ بهتری برای آنها بسازد. اسپنسر تریسی و میکی رونی در این فیلم نقش‌آفرینی‌های درخشانی دارند و پیام امید و همدلی در بحبوحهٔ سختی‌های اقتصادی و اجتماعی را به تصویر می‌کشند.
۷. نامه‌ای از زنی ناشناس (Letter from an Unknown Woman) - ۱۹۴۸
کارگردان: ماکس اوفولس
فیلمی درام و عاشقانه که با لطافتی شاعرانه داستان زنی را روایت می‌کند که در تمام زندگی‌اش دلباختهٔ یک پیانیست نامدار بوده و سرنوشت تلخ و شیرین او را به تصویر می‌کشد. سبک بصری چشم‌نواز اوفولس و روایت تأثیرگذارش، «نامه‌ای از زنی ناشناس» را به یکی از عاشقانه‌ترین آثار کلاسیک تبدیل کرده است.
۸. شب شکارچی (The Night of the Hunter) - ۱۹۵۵
کارگردان: چارلز لاتن
تنها فیلم بلند چارلز لاتن در مقام کارگردان، روایتی دلهره‌آور از یک واعظ شرور است که به دنبال دستیابی به پول‌های پنهان‌شدهٔ همسر مقتولش، دو کودک خانواده را تحت تعقیب قرار می‌دهد. فضاسازی سوررئال، بازی درخشان رابرت میچام و تم مذهبیِ تیره‌وتار، «شب شکارچی» را به اثری منحصربه‌فرد در تاریخ سینمای کلاسیک بدل کرده است.
۹. پرتره جنی (Portrait of Jennie) - ۱۹۴۸
کارگردان: ویلیام دیتِرله
ماجرای یک نقاش جوان که با دختری اسرارآمیز آشنا می‌شود و به تدریج درمی‌یابد که این دختر از زمان دیگری آمده است. «پرتره جنی» تلفیقی دلپذیر از عاشقانه و فانتزی است که با فضاسازی رویایی و موسیقی تأثیرگذار، تجربه‌ای متمایز و خیال‌انگیز برای مخاطب رقم می‌زند.
۱۰. غریبه (The Stranger) - ۱۹۴۶
کارگردان: اورسن ولز
یک تریلر کمتر شناخته‌شده از اورسن ولز که در آن، یک جنایتکار نازی در شهر کوچکی پنهان شده و هویت خود را تغییر داده است. ادوراد جی. رابینسون در نقش کارآگاهی است که به‌دنبال او می‌گردد. «غریبه» با تلفیق تعلیق سیاسی و فضای معمایی، از آن دسته فیلم‌های نادری است که در کارنامهٔ خالق «همشهری کین» کمتر مورد توجه قرار گرفته، اما همچنان با ضرباهنگی قوی و فضای نوآر تماشایی خود، مخاطب را مجذوب می‌کند.
این مجموعهٔ ۱۰ فیلم، گوشه‌ای از سینمای کلاسیک است که با وجود کیفیت بالای هنری و داستانی، شاید به اندازهٔ آثار مشهور هم‌دوران خود تماشا یا تحسین نشده‌اند. اگر از علاقه‌مندان به آثار ماندگار و کمتر شناخته‌شدهٔ تاریخ سینما هستید، دیدن این فیلم‌ها می‌تواند پنجره‌ای تازه به رویتان بگشاید و لذت عمیق‌تری از دنیای سینمای کلاسیک برایتان فراهم کند.
