مایک نیکولز که فیلمهایی مانند "فارغالتحصیل" و "چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد؟" را در کارنامه داشت، چهارشنبه شب (پنجشنبه صبح به وقت ایران) بر اثر ایست قلبی درگذشت. او 83 ساله بود.
خبر درگذشت نیکولز را شبکه ایبیسی اعلام کرد. نیکولز همسر دایان سایر گوینده خبر قدیمی ایبیسی نیوز بود.
نیکولز نه تنها در دنیای سینما بلکه در عرصه تئاتر نیز چهرهای بسیار موفق بود.
جیمز گلدستن رئیس ایبیسی نیوز پنجشنبه صبح به وقت محلی با اعلام خبر درگذشت نیکولز گفت: مایک در یک دوران کاری موفق که بیش از شش دهه طول کشید، تعدادی از شاخصترین آثار آمریکایی در حوزه فیلم، تلویزیون و تئاتر را خلق کرد؛ یک کارنامه شگفتانگیز که از "فارغالتحصیل" تا "دختر کارمند" و از "چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد؟" تا "نزدیکتر"، "جنگ چارلی ویلسن"، "آنی"، "قفس پرنده" و "فرشتهها در آمریکا" متنوع بود. او در مقام کارگردان، نویسنده و تهیهکننده بالاترین جوایز را دریافت کرد و یکی از معدود کسانی بود که هر چهار جایزه معتبر اسکار، تونی، امی و گرمی را در کارنامه دارند."
خانواده نیکولز هفته بعد یک مراسم کوچک و خصوصی برای او برگزار میکند و مراسم یادبود او بعدا برگزار میشود.
مایک نیکولز با نام اصلی میشائل ایگور پشکوفسکی ششم نوامبر 1931 در برلین آلمان به دنیا آمد. او در 1968 برای فیلم "فارغالتحصیل" برنده اسکار بهترین کارگردان شد و برای فیلمهای "چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد؟" (1966)، "سیلکوود" (1983) و "دختر کارمند" (1988) نیز نامزد اسکار بهترین کارگردان بود و در مقام تهیهکننده برای فیلم "بقایای روز" (1993) بخت دریافت جایزه را داشت.
نیکولز در 1977 برای "آنی" جایزه تونی بهترین موزیکال را گرفت و برای نمایشهای "زندانی خیابان دوم" نیل سایمن (1972)، "چیز واقعی" تام استوپارد (1984) و "مرگ فروشنده" آرتور میلر (2012) برنده جایزه تونی بهترین کارگردان شد. او برای نمایش "Spamalot" تولید 2005 نیز جایزه تونی بهترین کارگردانی موزیکال را از آن خود کرد.
او شش بار نیز نامزد دریافت جایزه امی بود که چهار بار آن را برنده شد. نیکولز در 2001 برای "Wit" جایزه امی بهترین کارگردانی یک سریال کوتاه، فیلم یا یک برنامه ویژه و جایزه بهترین فیلم تلویزیونی را گرفت و برای سریال تحسینشده "فرشتهها در آمریکا" (2003) نیز دو جایزه امی بهترین کارگردانی یک سریال کوتاه، فیلم یا برنامه ویژه و بهترین سریال کوتاه را دریافت کرد.
گذشته از این، نیکولز برای "فارغالتحصیل" برنده جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردان شد و چند جایزه بفتا، جایزه انجمن کارگردانان آمریکا و جایزه انجمن تهیهکنندگان آمریکا را نیز در کارنامه داشت.
تام استوپارد نمایشنامهنویس درباره نیکولز گفت: او بخشنده است. او در دلداری و شادی خوب است. او در بهتر کردن لحظههای درخشان و روشن کردن لحظههای تیره خوب است و البته او بسیار مفرح است... برای من او بهترین جنبه آمریکاست.
نیکولز و پدر و مادرش وقتی او هفت ساله بود از آلمان نازی به ایالات متحده گریختند. او در نیویورک به مدرسه رفت و در دانشگاه شیکاگو تحصیل کرد. نیکولز ابتدا بر پزشکی متمرکز بود، اما در نهایت از یک گروه کمدی به نام "Playwright’s Theatre" سر درآورد.
تیم کمدی دونفره او و ایلین می در 1958 در کلوپهای نیویورک برنامه اجرا میکردند و در تلویزیون هم برنامه "نمایش استیو آلن" را داشتند. اوج موفقیت آنها نمایش بسیار پرفروش "یک غروب با مایک نیکولز و ایلین می" بود که در 1960 به کارگردانی آرتور پن در برادوی روی صحنه رفت. آلبوم موسیقی این نمایش برنده جایزه گرمی بهترین نقشآفرینی کمدی شد.
نیکولز در دنیای سینما بیش از همه با دو فیلم بلند داستانی اول خود شهرت داشت: فیلم سوزان و نیشدار "چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد؟" در 1966 و فیلم طنزآمیز "فارغالتحصیل" در 1967.
"چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد؟" با بازی الیزابت تیلور، ریچارد برتن، جرج سیگال و سندی دنیس از روی نمایشنامهای نوشته ادوارد آلبی ساخته شد و جوایز اسکار بهترین بازیگر زن (تیلور)، بهترین بازیگر زن مکمل (دنیس)، فیلمبرداری سیاه و سفید، طراحی هنری-طراحی دکور و طراحی لباس را دریافت کرد. این فیلم در مجموع در 13 بخش نامزد اسکار بود.
"فارغالتحصیل" با بازی آن بنکرافت، داستین هافمن و کاترین راس از روی رمانی به همین نام نوشته چارلز وب (1963) ساخته شد. هافمن در اولین نقشآفرینی سینمایی مهم خود به نقش بنجامین براداک که تازه فارغالتحصیل شده، درخشان ظاهر شد. این فیلم در هفت بخش شانس دریافت جایزه اسکار را داشت.
نیکولز تازه رابرت ردفورد و الیزابت اشلی را در برادوی در نمایش "پابرهنه در پارک" سایمن کارگردانی کرده بود که فکر کرد هافمن باید نقش بنجامین را به عهده بگیرد. خود بازیگر اینقدر مطمئن نبود.
از دیگر فیلمهای مهم نیکولز میتوان به "کچ-22 (معضل بزرگ)" (1970)، "معرفت جسم" (1971)، "روز دولفین" (1973)، "بخت و اقبال" (1975)، "دلزدگی" (1986)، "کارتپستالهایی از لبه پرتگاه" (1990)، "رنگهای اصلی" (1998) و "اهل کدام سیاره هستی؟" (2000) اشاره کرد.
نیکولز در مقام کارگردان سینما برای گرفتن بازیهای تماشایی از بازیگران، در مواردی حتی کسانی که انتظار زیادی از آن نمیرفت، شهرت داشت. به عنوان مثال "شر" که برای بازی در "سیلکوود" اسکار بهترین بازیگر زن مکمل را گرفت. نیکولز 16 بازیگر مختلف را طوری کارگردانی کرد که نامزد اسکار شدند، از جمله الیزابت تیلور، داستین هافمن، ریچارد برتن و مریل استریپ (دو بار).